Σας έχει τύχει ποτέ καθώς προσπαθείτε να φτιάξετε ένα παζλ να βρείτε δυο κομμάτια που μοιάζουν πάρα πολύ μεταξύ τους αλλά να μπαίνουν σε εντελώς διαφορετικές θέσεις; Κάτι τέτοιο μας συνέβη κι εμάς σήμερα! Διαβάσαμε το βιβλίο της Κατερίνας Σέρβη "Ο παππούς που δε γνώρισα" με την εκπληκτική εικονογράφηση του Χρήστου Γουσίδη. Πολύ μας συγκίνησε η ιστορία του παππού Αντώνη. Μας βοήθησε να καταλάβουμε πώς ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος μεταφέρθηκε στην Αφρική όπου οι Σύμμαχοι αντιμετώπισαν την Γερμανική Αεροπορία. Μας έκανε να συνειδητοποιήουμε πως "η Ιστορία και το παρελθόν είναι ένας ανεξερεύνητος τόπος που καλούμαστε να ανακαλύψουμε" όπως λέει η συγγραφέας και πως οι ιστορίες των παππούδων και των γιαγιάδων μας είναι ανεκτίμητες, γιατί μας βοηθούν να γνωρίσουμε ποιοι είμαστε κι από πού ερχόμαστε. Έτσι δυναμώνουμε τις ρίζες μας κι απλώνουμε τα κλαδιά μας γερά και δυνατά. Μας άρεσαν πολύ τα λόγια του καμηλιέρη που έσωσε τον παππού. Στην έρημο, όταν σου ζητήσουν βοήθεια τη δίνεις. Σήμερα εσύ, αύριο εγώ "Ο παππούς ήταν σπουδαίος! Ήταν γενναίος και θαρραλέος. Ήταν άφοβος κι αισιόδοξος. Δεν τα παρατούσε ποτέ ακόμη κι όταν πονούσε στο σώμα και στην ψυχή. Ήταν έξυπνος και δε φοβόταν να κλάψει." Θαυμάσαμε την υπέροχη εικονογράφηση του βιβλίου. Μας άρεσε "ο τρόπος που ενώνονταν τα χρώματα κι έμοιαζαν να κυλάνε το ένα μέσα στο άλλο και έξω από τις γραμμές, μας άρεσε που έμοιαζαν σαν ζωγραφιές από βιβλίο του παλιού καιρού." Όση ώρα συζητούσαμε για το βιβλίο είχαμε την αίσθηση πως η ιστορία που παππού Αντώνη κάτι μας θύμιζε. Δεν χρειάστηκε να ψάξουμε πολύ. Ο Βαγγέλης το βρήκε! Μας θύμισε ένα βιβλίο που αγαπάμε πολύ, τον "Μικρό Πρίγκηπα" Κι εκεί το αεροπλάνο έπαθε βλάβη κι ο πιλότος έπεσε στην έρημο. Αφήστε που ο Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ που το έγραψε βασισμένος στην προσωπική του εμπειρία, είχε και το ίδιο όνομα με τον παππού Αντώνη! Κι έτσι, κατά πως γίνεται συχνά, το ένα βιβλίο μας πήγε στ' άλλο. Μας αρέσει όταν γίνεται αυτό... Την ιστορία του Μικρού Πρίγκηπα, την ξέρουμε καλά. Την έχουμε διαβάσει, την έχουμε δει στο θέατρο και στον κινηματογράφο. Αναζητήσαμε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τον συγγραφέα του και να βρούμε ομοιότητες και διαφορές με την ιστορία του του παππού Αντώνη. Κι είχε πραγματικά πολύ ενδιαφέρον! Και τι δε θα 'χαν να πουν οι δυο τους αν μπορούσαν να συναντηθούν! Πόσα πράγματα να μοιραστούν, πόσες εμπειρίες, πόσα συναισθήματα! Πώς να ένιωσαν που πολέμησαν κι οι δυο τους Ναζί; Πώς να ένιωθαν όταν πετούσαν με το αεροπλάνο τους; Πώς να ένιωσαν τη νύχτα στην έρημο ή όταν είδαν από μακριά τον καμηλιέρη που τους έσωσε τη ζωή να πλησιάζει; Άραγε έβλεπαν μετά στα όνειρά τους όσα έζησαν; Ή μήπως θέλησαν να τα ξεχάσουν; Πώς είναι να βλέπουν την ιστορία τους γραμμένη σε βιβλίο; Λέτε να συναντήθηκαν ποτέ τα αεροπλάνα τους πάνω από τον ουρανό της Αφρικής; Τι θα μας έλεγαν σήμερα αν μπορούσαν να μας μιλήσουν; Κυρίες και κύριοι υποδεχτείτε τους δυο ατρόμητους πιλότους, τον Αντώνη και τον Αντουάν! Διαβάστε κι εσείς, αν θέλετε, για την απίστευτη ζωή του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ. Κι από τον παππού της συγγραφέα, Κατερίνας Σέρβη, σε ένα άλλον παππού που χάθηκε πριν τον γνωρίσουν τα παιδιά και τα εγγόνια του. Ακούστε ένα podcast με την ιστορία του Μιχάλη Μεραμβελιωτάκη, παππού της δημοσιογράφου Ελίνας Φαρσάρη. Ένας από τους πολλούς που μνημονεύονται στα άδεια μνημεία του Αγνώστου Στρατιώτη και οι ιστορίες τους συμπληρώνουν, σαν ψηφίδες, τη μεγάλη εικόνα της Ιστορίας.
0 Comments
Κάπως έτσι ξεκινήσαμε τη μέρα μας. Μια ερώτηση, πολλές και ενδιαφέρουσες απαντήσεις. Με ποιους τρόπους έκαναν αντίσταση οι άνθρωποι στη Γερμανική Κατοχή; Αυτή ήταν η ερώτηση που μας είχαμε να απαντήσουμε.
Κάποιος ανέφερε και τη σιωπή ως πράξη αντίστασης και η συζήτηση άναψε! Κάποιοι έλεγαν πως η σιωπή είναι ακριβώς το αντίθετο, δείχνει συμβιβασμό, φόβο και βοηθά τους κατακτητές και τους καταπιεστές. Άλλοι πάλι έλεγαν πως με τη σιωπή μου μπορώ να πιέσω κάποιον, όπως το κάνουμε ας πούμε όταν κρατάμε μούτρα στη μαμά μας. "Οταν η μαμά μου δεν απαντά σε κάτι που τη ρωτάω, εγώ θεωρώ πως η απάντησή της είναι αυτή που θέλω εγώ" είπε ένα κορίτσι κι ένα αγόρι συμφώνησε μαζί της. "Ωραία" είπε και η δασκάλα που μας παρακολουθούσε τόση ώρα με ένα μειδίαμα (το μάθαμε στην Ιστορία αυτό) "σκεφτείτε τώρα πώς νιώθετε όταν οι άλλοι τηρούν σιωπή απέναντί σας. Πώς νιώθετε; Και πώς αντιλαμβάνεστε τη φράση "εκκωφαντική σιωπή;"
"Όταν οι άλλοι σιωπούν όταν τους ζητώ την προσοχή μου εκνευρίζομαι και θυμώνω, νιώθω ότι με αγνοούν, περισφρονούν. Δε μου αρέσει καθόλου!". Πώς θα αντιμετωπίζαμε άραγε τη σιωπή των αντιπάλων μας αν ήμαστε στην εξουσία; Υπάρχει ενεργητική και παθητική σιωπή; Σκεφτήκαμε ένα παράδειγμα που μας είπε η κυρία Άννα, η δασκάλα της Παράλληλης Στήριξης. Αν ήμαστε όλοι στην Αντίσταση και κάποιος συλλαμβανόταν τι θα γινόταν αν λύγιζε και μιλούσε στην ανάκριση; Τι θα συνέβαινε αν δε μιλούσε; Ακούσαμε το μήνυμα του Γιώργου Σεφέρη στη διάρκεια της Δικτατορίας και καταλάβαμε τι σημαίνει να μιλάς με τη σιωπή σου όπως έκανε εκείνος. Έκλεισε τη σύντομη ομιλία του στο BBC λέγοντας "Τώρα ξαναγυρίζω στη σιωπή μου. Παρακαλώ το Θεό να μη με φέρει άλλη φορά σε παρόμοια ανάγκη να ξαναμιλήσω..." κι όλος ο κόσμος στάθηκε για να αφουγκραστεί τη σιωπή του. Αργότερα η κηδεία του ποιητή μετατράπηκε σε σιωπηλή διαμαρτυρία ενάντια στη χούντα που κορυφώθηκε με τραγούδια και συνθήματα κατά της Δικτατορίας. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ.
Ανάμεσα στους τρόπους αντίστασης που είχαμε πει ήταν και η αφίσα. Αναρωτηθήκαμε τι μπορεί άραγε να κάνει μια αφίσα; Μπορεί να μας ενημερώνει, μπορεί να μας πληροφορεί ή και να μας παραπληροφορεί και τότε αποτελεί εργαλείο προπαγάνδας. Μπορεί να μας προσκαλεί ή να μας προκαλεί. Μπορεί να μας εμψυχώνει ή να μας προβληματίζει. Από πού αντλούμε τις πληροφορίες από μία αφίσα; Οι πληροφορίες που δίνει είναι πάντα αληθινές; Πουστηρίζει τη δύναμή της μια αφίσα, στο κείμενο ή στην εικόνα; Εξηγήστε γιατί όποια κι αν είναι η άποψή σας.
Στη συνέχεια είδαμε μια αφίσα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την παρατηρήσαμε για λίγα λεπτά σιωπηλά όπως έχουμε μάθει να κάνουμε με την τεχνική του artful thinking (I see, i wonder, i think).
Αρχικά περιγράψαμε τι βλέπουμε.
Μια μαμά με δυο παιδιά κάθονται κάτω από ένα δέντρο κοντά σε μια λίμνη.
Πίσω της είναι ένα φάντασμα ή το πνεύμα του Αδόλφου Χίτλερ. Τα παιδιά παίζουν με ένα αεροπλανάκι. Είναι χαρούμενα. Αντίθετα η μητερα τους είναι σκεφτική σαν κάτι να την απασχολεί. Το φάντασμα του Χίτλερ την κοιτάζει με γουρλωμένα μάτια απειλητικά και δείχνει την πόλη.
Στη συνέχεια μοιραστήκαμε τις απορίες που μας γεννά αυτή η εικόνα. Τι θα θέλαμε να μάθουμε γι' αυτήν;
Γιατί ο Χίτλερ είναι φάντασμα;
Γιατί δείχνει την πόλη; Ποια πόλη είναι αυτή; Γιατί είναι προβληματισμένη η μαμά; Τι σκέφτεται; Γιατί τα παιδιά είναι χαρούμενα; Γιατί βρίσκονται εκεί; Μήπως η μαμά και τα παιδιά κρύβονται; Τι γράφει στην αφίσα; Γιατί ο Χίτλερ είναι εκεί; Γιατί το τοπίο πίσω είναι μαυρισμένο κι έχει καπνό; Από πού είναι αυτοί οι άνθρωποι;
Ύστερα κάναμε τις δικές μας υποθέσεις για το τι συμβαίνει.
Η γυναίκα είναι στενοχωρημένη και προβληματισμένη γιατί έχει πεθάνει ο άντρας της στον πόλεμο και δεν ξέρει πώς να το πει στα παιδιά. Βρίσκονται εδώ γιατί κρύβονται από τον πόλεμο.
Νιώθει ανήσυχη γιατί έχει τηναίσθηση ότι είναι πίσω της κάποιος που δεν μπορεί να δει και την απειλεί. Ο Χίτλερ τη διατάζει να γυρίσει στην πόλη. Θέλει να δείξει στη γυναίκα ότι έκανε την πόλη της δική του. Η μητέρα τον αγνοεί.
Μοιραστήκαμε τα συναισθήματα που νιώσαμε κοιτάζοντας την εικόνα. Νιώσαμε παράξενα. Αισθανθήκαμε άγχος, φόβο, ανυπομνησία, θλίψη, αγωνία και ανυπομονησία.
Είδαμε κι άλλες εικόνες και η κυρία Μαρία, η δασκάλα των Αγγλικών μας μίλησε για την εκκένωση του Λονδίνου και την απομάκρυνση των παιδιών από την πόλη στην επαρχία για να αποφύγουν τους επικείμενους βομβαρδισμούς της Γερμανικής Αεροπορίας. ¨Όσο όμως οι βομβαρδισμοί, που όλοι περίμεναν, καθυστερούσαν κάποιοι άρχισαν να παίρνουν τα παιδιά από τις οικογένειες που τα φιλοξενούσαν και τα έφερναν πίσω στην πόλη. Πώς θα νιώθαμε άραγε αν ήμαστε παιδιά και αναγκαζόμαστε να αποχωριστούμε τους γονείς μας έστω κι αν ήταν για το καλό μας; Πώς θα νιώθαμε αν είμαστε στη θέση της μητέρας; Τι απόφαση θα παίρναμε; Θα πιστεύαμε πως ο κίνδυνος είχε στ΄αλήθεια περάσει;
Πολλοί γονείς ξεγελάστηκαν και πήραν τα παιδιά τους πίσω στην πόλη. Αρκετά από τα παιδιά αυτά χάθηκαν στους ανηλεείς βομβαρδισμούς της πόλης του Λονδίνου που ακολούθησαν.
Πατήστε το κουμπί για να διαβάσετε περισσότερα.
Μιλήσαμε για το βιβλίο της Κίμπερλι Μπρουμπέικερ Μπράντλεϊ "Ο πόλεμος που έσωσε τη ζωή μου". Αρχικά συζητήσαμε για το εξώφυλλο και για τον τίτλο. Παράξενος αλήθεια. Πώς μπορεί ο πόλεμος να σώσει τη ζωή κάποιου; Κι όμως η δεκάχρονη Έιντα που ζούσε κλεισμένη στο σπίτι της στο Λονδίνο του 1939 είχε να αντιμετωπίσει δυο παράλληλους πολέμους και τα κατάφερε να βγει νικήτρια κι από τους δυο. Διαβάσαμε αποσπάσματα από το βιβλίο για να μεταφερθούμε στην εποχή της Έιντα.
Είδαμε κι άλλες αφίσες από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, κάποιες από τις οποίες βοήθησαν στην προπαγάνδα του Χίτλερ ενώ άλλες χρησιμοποιήθηκαν από τους συμμάχους. Πόσο διαφορετικές απεικονίζονται οι μητέρες εδώ! Σε πολλές υπήρχαν παιδιά, ίσως γιατί τα παιδιά φτιάχνουν τους μελλοντικούς στρατούς. Όταν όλα τελειώνουν άλλωστε τα παιδιά είναι εκείνα που μας ρωτούν, όπως δείχνει η τελευταία αφίσα, ποια στάση κρατήσαμε απέναντι στην Ιστορία.
Σε άλλες πάλι είδαμε τις γυναίκες να πρωταγωνιστούν σε ρόλους διαφορετικούς από εκείνους της μητέρας και της συζύγου. Άλλωστε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος συνέβαλε ουσιαστικά στην αλλαγή της θέσης της γυναίκας στην κοινωνία και στην οικογένεια. Κάθε αφίσα μας αποκάλυπτε μια διαφορετική πτυχή του πολέμου, πυροδοτούσε μια νέα συζήτηση και μας ώθησε να σκεφτούμε διαφορετικά.
Ύστερα από όσα είχαμε δει σταθήκαμε και συζητήσαμε για όσα παρατηρήσαμε στις αντίστοιχες ελληνικές αφίσες. Είδαμε κοινά σημεία και διαφορές σε σχέση με τις άλλες.
Τέλος είδαμε μια αφίσα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο που εκτίθεται στο Μουσείο Μπενάκη. Γιατί άραγε μια αφίσα βρίσκεται σε ένα μουσείο; Μπορεί να έχει αισθητική αξία; Μπορεί να αποτελεί έργο τέχνης;
Μπορείτε, αν θέλετε, να δοκιμάσετε να φτιάξετε μια δική σας αφίσα για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο σαν να ζούσατε την εποχή εκείνη. Διαφορετικά μπορείτε να φτιάξετε μια αφίσα που α έχει σχέση με ένα θε΄μα που μας απασχολεί στην εποχή μας (κλιματική αλλαγή, προσδυγικό πρόβλημα, τρομοκρατία, κορωνοϊός, φτώχεια κλπ).
Πατήστε πάνω στη εικόνα για να μελετήσετε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τον πιο αιματηρό πόλεμο που γνώρισε ως τώρα η ανθρωπότητα. Γνωρίστε τον μέσα από βιβλία, εφημερίδες, εικόνες, βίντεο, ταινίες.
Νιώστε τον μέσα από την τέχνη. Προχωρήστε ακόμη πιο πέρα. Ψάξτε, ερευνήστε, αναρωτηθείτε, γιατί η μελέτη της Ιστορίας δεν είναι σχολικό μάθημα αλλά μάθημα ζωής κι έτσι δε σταματά ποτέ. Αν ρωτούσατε το Βιβλιοφάγο Δρακάκι θα σας έλεγε πως ένα βιβλίο τρώγεται με πολλούς τρόπους. Άλλοτε είναι ορεκτικό και σου ανοίγει την όρεξη να φας κι άλλα κι άλλα βιβλία. Άλλοτε είναι κυρίως πιάτο που το τρως κι ύστερα απομένεις να το σκέφτεσαι χαϊδεύοντας απαλά την χορτάτη κοιλιά σου. Άλλοτε πάλι κλείνει ένα υπέροχο γεύμα ως γευστικό επιδόρπιο. Μπορείς να το πιεις σαν ζουμερό χυμό μονορούφι ή να το απολαύσεις σε μικρές μικρές γουλιές ώσπου να δεις τον κόσμο μέσα από τον πάτο του ποτηριού που τα κανει όλα να μοιάζουν μαγικά και παράξενα. Με τις σκέψεις αυτές ξεκινήσαμε το μάθημα σήμερα. Ναι, ξέρουμε μόλις ακούτε τη λέξη "μάθημα" νιώθετε ένα κενό στο στομάχι σαν να προσγειώνεστε απότομα με το αεροπλάνο... Κι εμείς το παθαίνουμε μερικές φορές... Λοιπόν ξεκινήσαμε, που λέτε, τα Μαθηματικά με στόχο να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τα κατάλληλα εργαλεία με τον σωστό τρόπο. Κι όχι όποια κι όποια αλλά δύσκολα εργαλεία: διαβήτη, γνώμονα, χάρακα, μοιρογνωμόνιο. Πρώτα μάθαμε να φτιάχνουμε κύκλους. Τους μετρήσαμε, τους παρατηρήσαμε, συγκρίναμε την ακτίνα με τη διάμετρο. Παίξαμε ένα παιχνίδι, και κερδίσαμε εννοείται, με την ακτίνα και τη διάμετρο. Μας έδινε η δασκάλα τη μία κι εμείς βρίσκαμε την άλλη σε όλο και λιγότερο χρόνο. Έβαζε και παγίδες αλλά επειδή ξέρουμε πως οι δάσκαλοι λατρεύουν τις παγίδες, είχαμε τον νου μας και της τη σκάσαμε! Βρήκαμε το κέντρο και μετρήσαμε πόσο απέχει από κάθε σημείο της περιφέρειας. Ύστερα κάναμε κάτι μαθημαγικό! Μετρήσαμε την ακτίνα μας με τον διαβήτη και τον χάρακα και χωρίσαμε την περιφέρεια του κύκλου σε σημεία που απείχαν ίση απόσταση το ένα από το άλλο. Ενώσαμε τα σημεία και τα μετρήσαμε με τον χάρακα. Ε, λοιπόν όλα ήταν ακριβώς 4 εκατοστά, όσο η ακτίνα του κύκλου δηλαδή. Μάθαμε πως αυτό το σχήμα είναι ένα εξάγωνο και και μάλιστα όχι όποιο κι όποιο αλλά ένα ΚΑΝΟΝΙΚΟ εξάγωνο, δηλαδή ένα εξάγωνο με 6 ίσες πλερές και 6 ίσες γωνίες. Έπειτα. ενώσαμε τις κορυφές του με το κέντρο του κύκλου και βγάλαμε δεύτερο μαθημαγικό απ΄ το καπέλο: κάθε ένα από τα τρίγωνα που σχηματίστηκε είχε 3 ίσες πλευρές και 3 ίσες γωνίες, είναι δηλαδή ισόπλευρο. Άρα κάθε κανονικό εξάγωνο έχει μέσα του 6 ίσα και ισόπλευρα τρίγωνα! Κάναμε εξάσκηση για να μάθουμε να σχεδιάζουμε με ακρίβεια κύκλους, κανονικά εξάγωνα και ισόπλευρα τρίγωνα. Είδαμε βίντεο με διαφορετικούς τρόπους κατασκευής εξαγώνων. Ουάου! Σκεφτήκαμε τι μας θυμίζει το σχήμα του κανονικού εξαγώνου. Όπως πάντα είχαμε εξαιρετικές ιδέες. Αλλά όπως πάντα η αληθινή ζωή μας ξεπέρασε. Είδαμε φωτογραφίες από τα εξάγωνα στη φύση, που σοφή καθώς είναι, λατρεύει τα Μαθηματικά. Δείτε κι εσείς: το εξάγωνο από το μικρόκοσμο στον μακρόκοσμο κι από εκεί στις ανθρώπινες κατασκευές. Διαβάσαμε άρθρα για να μάθουμε γιατί η φύση αγαπάει τα εξάγωνα και γνωρίσαμε καλύτερα το μυστηριώδες εξάγωνο. Είδαμε κι άλλα εξάγωνα στην τέχνη και αλλού. Θυμηθήκαμε τη Βιομημητική ή Βιομιμική για την οποία είχαμε διαβάσει στο βιβλίο "Μέλισσες". Η Βιομημιτική λοιπόν είναι η ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος παρατηρεί τη φύση και τη αντιγράφει στις δικές του κατασκευές. Και ήρθε η ώρα για παραμύθι. Από τα Μαθηματικά στα σύννεφα με τον "Πρίγκιπα Χαρταετό". Και πίσω στη γη!
Κάθε φορά που μαθαίνουμε πως κάπου φτιάχνεται μια Βιβλιοθήκη χαιρόμαστε πολύ και βοηθούμε όσο μπορούμε, με τον τρόπο μας.
Αυτή τη φορά μας χρειάζονται τα παιδιά του 2ου Ειδικού Σχολείου Ηαρακλείου. Πολύ αγαπημένοι μας φίλοι και φοβεροί Βιβλιοφάγοι! Εχουμε ανταλλάξει επισκέψεις στα σχολεία μας, εχουν έρθει στη Βιβλιοθηκη μας κι έχουμε διαβάσει βιβλία αλλά έχουμε πάει κι εμείς κι έχουμε διαβάσει μαζί τους στη μικρή κουκλίστικη βιβλιοθηκη τους που είναι φτιαγμένη με πολλή αγάπη και μεράκι. Ο Dino, ο φύλακας των βιβλίων τους, θέλει να την κανει ακόμα μεγαλύτερη αλλά δεν τα καταφέρνει μόνος του. Γι' αυτό ας βάλουμε όλοι ένα χεράκι! Ξέρετε εσείς...με με μεράκι και χεράκι... Χρειάζονται βιβλία σε καλή κατάσταση, που απευθύνονται σε παιδιά των πρώτων τάξεων του Δημοτικού. Τους αρέσει πολύ η μυθολογία, τα picture books, αλλά και τα βιβλία με λίγα λόγια και μεγάλα γράμματα. Μπορείτε να τα φέρετε στο Βιβλιοδρόμιο ή να τα πάτε απευθείας στο σχολείο τους, στην οδό Πυρρανθου και Αυλώνος, αφού πρώτα επικοινωνήσετε μαζί τους.
Ακούστε και το μήνυμα που σας στέλενει ο Dino, ο φύλακας της Βιβλιοθήκης του 2ου Ειδικού Σχολείου Ηρακλείου!
|
Βιβλιοδράσεις 2020-2021Τι να πει κανείς γι' αυτή την παράξενη χρονιά; Σίγουρα αλλιώτικη, πιο εσωστρεφής ίσως, με λιγότερες αγκαλιές μα περισσευούμενη αγάπη. Archives
June 2021
Categories |