Το τείχος, μια διαχρονική ιστορία

Παρατηρήστε  το εξώφυλλο του βιβλίου. Μοιραστείτε τις σκέψεις σας και τις ερωτήσεις που σας γεννά. 

• Είναι μια διαμαρτυρία;
  
• Τι κάνουν όλοι εκεί πέρα;
  
• Εμένα μου θυμίζει σημαία.
• Εγώ βλέπω ένα τείχος από χρώματα. 
• Τι σημαίνει διαχρονική;
• Γιατί το βιβλίο έχει τίτλο "Το τείχος" ενώ δε βλέπουμε πουθενά τείχος;
• Το τείχος είναι οι άνθρωποι!
• Γιατί είναι χρωματιστοί; Γιατί έχουν διαφορετικά χρώματα; Συμβολίζουν διαφορετικες καταγωγές, γλώσσα, θρησκεία, φυλή ή πλανήτη;
• Στο εξώφυλλο υπάρχουν πολλά χρώματα αλλα είναι στριμωγμένα. Συμβολίζει κάτι αυτό; Υπάρχει κάτι όμορφο ή άσχημο μέσα σ'αυτό το βιβλίο; 
• Γιατί μοιάζουν σαν μπαλόνια που πετάνε; Είναι ίδιοι αλλά και διαφορετικοί!
• Γιατί γύρω από τον τίτλο δεν υπάρχει τίποτα;
• Μάλλον υπάρχουν πίσω από τα τείχη εχθροί και οι 'ανθρωποι έχουν κάνει φάλαγγα όπως οι Σπαρτιάτες για να τους αντιμετωπίσουν. 
• Κάποιος ξεχωρίζει. Είναι βασιλιάς. Φοράει κορώνα. Μήπως όλοι αυτοί έχουν πάει να ζητήσουνε ακρόαση από το βασιλιά;

Παρατηρήστε τώρα το οπισθόφυλλο. Δε μοιάζει σαν να κάνουμε ζουμ; 

Κάποιοι άνθρωποι ξεχωρίζουν γιατί τους βλέπουμε από κοντά. Τους πλησιάζουμε, τους γνωρίζουμε, μαθαίνουμε τα ονόματά τους, τι δουλειά κάνουν. Ξέρουμε πώς είναι η εμφάνισή τους, μπορούμε να τους ξεχωρίσουμε από μακριά. Μας είναι οικείοι. Από μακριά είναι όλοι ίδιοι. Αν τους πλησιάσουμε όμως; 

Ας φτιάξουμε ένα τείχος από επίθετα. Τι μπορεί να είναι ένα τείχος;  

Γιατί οι άνθρωποι χτίζουν τείχη κατά τη γνώμη σας; Καταγράφουμε τις απαντήσεις μας και συζητάμε. 

Ποιον μπορούμε να θεωρούμε εχθρό; Θα μπορούσε κάποιος που εμείς θεωρούμε ως εχθρό να μην είναι τέτοιος στην πραγματικότητα; Ναι ή όχι; Γιατί; Ας σκεφτούμε παραδείγματα. Συζητάμε για τους στίχους από το "Μονόγραμα" του Οδυσσέα Ελύτη; Πώς τους νιώθουμε, πώς τους αντιλαμβανόμαστε; Έχουμε νιώσει ή έχουμε δει ή ακούσει ποτέ για αυτό που περιγράφουν;  ​

'Επειδή το αδοκίμαστο και το απ' αλλού φερμένο
Δεν τ' αντέχουν οι άνθρωποι' 

Πάμε να ψάξουμε  στο λεξικό τι σημαίνει το επίθετο διαχρονικός και να σκεφτούμε όσο περισσότερα δικά μας παραδείγματα μπορούμε. Τι μπορεί να είναι διαχρονικό; 

Κι αφού διαβάζουμε το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο έρχεται η ώρα να ανοίξουμε και το βιβλίο. Και να το διαβάσουμε μια και δυο και τρεις φορές γιατί δε χορταίνεται! Μα είναι στ'αλήθεια ένα βιβλίο...

Μήπως είναι η ώρα να σκάψουμε λίγο πιο βαθιά; Να διαβάσουμε πίσω από τις εικόνες και τις λέξεις; 

Στο μάθημα της Ιστορίας ακούμε και μιλάμε συχνά για τα τείχη. Ίσως γιατί υπάρχουν σχεδόν από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος. Χμ, ναι ίσως όχι και τόσο παλιά, έχετε δίκιο.

Οι πρωτόγονοι άνθρωποι που συνεχώς μετακινούνταν, δε χρειαζόταν να φτιάξουν τείχη. Δεν προλάβαιναν άλλωστε. Αν τους ρωτούσες γι'αυτά, δε θα ήξεραν καν να σου απαντήσουν τι είναι. Όταν όμως έγιναν καλλιεργητές και κτηνοτρόφοι, όταν απέκτησαν μόνιμο τόπο κατοικίας, οργάνωσαν τις κοινωνίες τους κι έφτιαξαν τα πρώτα μικρά χωριά, τότε σκέφτηκαν τα τείχη ως μέσο προστασίας από τους εχθρούς που επιβουλεύονταν το βιος τους. Κάπως έτσι γεννήθηκαν για πρώτη φορά στο μυαλό τους κι έπειτα τα έφτιαξαν με τα χέρια στους. Καθώς ο χρόνος περνούσε με το μυαλό τους τα έκαναν ακόμη πιο δυνατά, άτρωτα σε κάθε λογής όπλο. Κι έτσι τα τείχη μπήκαν για τα καλά στη ζωή των ανθρώπων. 
Στην τρίτη τάξη γνωρίζουμε τα τείχη  στο Σέσκλο και το Διμήνι, τα Κυκλώπεια τείχη των Μυκηνών.

Στην τετάρτη συναντάμε τα μακρά τείχη της Αθήνας. Προσπάθησαν να κρατήσουνε ενωμενους τους Αθηναίους κάτω από μια κοινή ταυτότητα και να κρατήσουν έξω τους "άλλους", τους "ξένους", τους "εχθρούς" άλλοτε τους Σπαρτιάτες, τους Πέρσες, τους Μακεδόνες.  Παρόντα απόντα σήμερα στη σύγχρονη πρωτεύουσα, είναι πάντα εκεί, πρόθυμα να αφηγηθούν την Ιστορία σε όποιον/α θέλει να την ακούσει. 
​ Διαβάστε περισσότερα για τα τείχη της Αθήνας εδώ.

Τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ιστορία της Ε' Τάξης έχουν τα τείχη της Πόλης των Πόλεων, της Νέας Ρώμης. Αντάξιά της, χάρισαν στην Κωνσταντινούπολη περισσότερα από χίλια χρόνια ζωής, συνδέθηκαν με πλήθος εχθρών, με αυτοκράτορες λογής άλλους σπουδαίους κι άλλους ανίκανους, με αμέτρητους στρατιώτες που τα υπερασπίστηκαν με τη ζωή τους.  

Στην Ιστορία της έκτης τάξης δεσπόζουν τα κάστρα και οι πολιορκίες. Την Ιστορία χτίζουν λιθαράκι λιθαράκι πολιορκητές και πολιορκούμενοι. Δείτε εικόνες του Δημήτριου Ζωγράφου  από το βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο "21 εικόνες για το 1821". Μπορείτε εδώ να βρείτε εικόνες και πληροφορίες από όλα τα κάστρα της Ελλάδας.

«Ο τόπος μας είναι γεμάτος κάστρα και πύργους. Τα πιο πολλά από την πολυκαιρία έχουνε γίνει ένα με το βράχο και δεν τα ξεχωρίζει το μάτι από μακρυά πως είναι χτισμένα από τον άνθρωπο.Το χτίσμα τ΄ανθρώπου έγινε ένα με το χτίσμα του Θεού.» 
Φώτης Κόντογλου

Καθώς τα χρόνια περνούσαν τα όπλα άλλαζαν και τα τείχη δεν μπορούσαν πια να αποτελούν μέσο προστασίας. Οι εχθροί μπορούσαν να επιτεθούν με το πάτημα ενός κουμπιού. Τα τείχη δεν μπορούσαν πια να προστατέψουν κανέναν.  

Μη φανταστείτε βέβαια πως αυτό εμπόδισε τους ανθρώπους να χτίζουν τείχη! Κάθε άλλο! Συνεχίζουν να το κάνουν μόνο που το κάνουν πια για άλλους λόγους. Συχνά οι εχθροί δεν είναι πάνοπλοι στρατιώτες αλλά άνθρωποι που είναι αναγκασμένοι να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους εξαιτίας του φόβου, της απελπισίας, της πείνας, της ελπίδας για μια καλύτερη ζωή. Άλλες φορές πάλι χτίζουν τείχη όχι, για να αποτρέψουν την εισβολή των ξένων αλλά για να  εμποδίσουν, όσους είναι μέσα, να φύγουν (Τείχος του Βερολίνου). Υπάρχει ακόμη και τείχος όπου μπορεί κανείς να προσευχηθεί (Τέχος των Δακρύων, Ιερουσαλήμ). Άλλοτε πάλι τα τείχη δεν είναι έτσι όπως τα φανταζόμαστε. (Η Πράσινη γραμμή που χωρίζει τη Λεκωσία).

Μάλλον τώρα που καταλάβαμε γιατί τα τείχη είναι μια διαχρονική ιστορία είναι ώρα να σκάψουμε λίγο πιο βαθιά στο βιβλίο, να διαβάσουμε πίσω από τις εικόνες και  τις λέξεις.Ας  θυμηθούμε μια αγαπημένη μας ταινία που βασίστηκε στο βιβλίο του Matt Haig "Το αγόρι που το είπαν Χριστούγεννα". Ανάμεσα στο 10ο και στο 12ο λεπτό ο ήρωας της ταινίας με τον μπαμπά τους και όλους τους υπηκόους επισκέπτονται το παλάτι του βασιλιά. Ο ίδιος τους έχει καλέσει για ένα πολύ σοβαρό θέμα.  Πιστεύει πως κάτι λείπει από το βασίλειό του; 
"Μήπως ένα σύστημα υγείας;" αναρωτιούνται οι άνθρωποι... "Ε, ναι είναι κι αυτό αλλά όχι" απαντά ο βασιλιάς. " Μήπως καλύτερα μεροκάματα" αναρωτιέται ένας άλλος. "Ναι, ναι είναι κι αυτό αλλά εγώ εννοούσα κάτι άλλο". "Μήπως μια πιο δίκαιη διακυβέρνηση;" αναρωτιέται μια γυναίκα από το πλήθος. "Ε, εντάξει ίσως είναι κι αυτό αλλά και πάλι όχι" απαντά ο βασιλιάς. 

​

• Πώς θα χαρακτηρίζατε τον βασιλιά της ταινίας;
• Σε ποια σημεία μοιάζει και σε ποια διαφέρει από τον βασιλιά του βιβλίου;
• Εσείς πώς φαντάζεστε τους βασιλιάδες και τις βασίλισσες; Γιατί;
• Γνωρίζετε χώρες που έχουν σήμερα βασιλεία; Σε ποια σημεία μοιάζει και σε ποια διαφέρει από τη βασιλεία σε προηγούμενα χρόνια;
• Γνωρίζετε αν η Ελλάδα είχε παλιότερα βασιλεία;
• Στα  περισσότερα κράτη του κόσμου η βασιλεία έχει καταργηθεί, ενώ όπου ισχύει ακόμη ο θεσμός, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο βασιλιάς δεν ασκεί πια εξουσία καθώς αυτή έχει ανατεθεί στους εκλεγμένους πολιτικούς και στη Βουλή. Ποια πιστεύετε πως είναι τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ένας πολιτικός;
• Δείτε μια ενδιαφέρουσα ανάρτηση και συζητήστε γι'αυτήν.
• Πώς θα θέλατε να είναι ο σωστός ηγέτης-αρχηγός- πολιτικός; Μοιραστείτε τη γνώμη σας. Εξηγήστε την. 

Κάποιες φορές πάλι τα τείχη τα χτίζουμε εμείς οι ίδιοι. Γιατί μπορεί να το κάνουμε αυτό; Μπορούμε να τα γκρεμίσουμε, αν θέλουμε; Με ποιον τρόπο; Δείτε την εικόνα και συζητήστε γι' αυτήν. Μοιραστείτε με την ομάδα σας τις σκέψεις και τις εμπειρίες σας.

πηγή Reddit