|
Σας έχει τύχει να κάνετε μάθημα τον Μάη και να μπει στην τάξη μέλισσα; Ή ακρίδα; Ή μύγα; Ή ΜΠΑΜΠΟΥΡΑΣ; Τότε ξέρετε για τι πράγμα μιλάμε! Άλλωστε είναι γνωστό σε όλους πως όλοι οι μήνες έχουν 30 ή 31 μέρες εκτός από τον Μάιο στο σχολείο που έχει 1.687! Στην τάξη μας δεν έχει μπει ακόμη αληθινός μπάμπουρας αλλά μπήκε ο χάρτινος βομβίνος του Άγγελου Αγγέλου και της Έμης Σίνη και πιστέψτε μας, προκάλεσε τον ίδιο «πανικό, κακό πανικό»! Φανταστείτε τι έχει να γίνει αν έρθει και ο αληθινός δηλαδή,  Πρώτα παρατηρήσαμε προσεχτικά το εξώφυλλο όπως πάντα. Αμέσως καταλάβαμε πως πρόκειται για ένα ζουζούνι που διαγράφει μια τροχιά με το πέταγμα του. Δεν είμαστε και τίποτα χθεσινοί! Επειδή όμως δεν είναι και η δασκάλα μας καμιά χθεσινή μας έστησε παγίδα και μας ρώτησε πώς φαίνονται να νιώθουν τα παιδιά της εικόνας. Ε, παρασυρθήκαμε κι εμείς …και πέσαμε στην παγίδα της Γραμματικής για να μη λένε δηλαδή πως όλο διαβάζουμε βιβλία αντί να κάνουμε μάθημα… Τι το θέλαμε; Είπαμε ένα σωρό παθητικές μετοχές. «Ευκαιρία για επανάληψη» λέει η κυρία κι εμείς παρακαλούσαμε από μέσα μας να μπει ένας βομβίνος από το ανοιχτό παράθυρο να μας σώσει! Πατήστε στην εικόνα για να κάνετε κι εσείς επανάληψη αν θέλετε στα επίθετα και στις παθητικές μετοχές! Ουφ!   Ε, κι αφού ήπιαμε και το πικρό ποτήρι της Γραμματικής, μπορέσαμε επιτέλους να απολαύσουμε το βιβλίο μας! Μα αυτή τη σκηνή εμείς κάπου την είχαμε ξαναζήσει! Σαν να ήμαστε μέσα στην τάξη με τα παιδιά της τάξης του βιβλίου. Ο καθένας το δικό του κι όλοι μαζί! Μόνο παιδί με κινητό δεν έχουμε, ευτυχώς γιατί είμαστε ακόμη στο Δημοτικό. Ευτυχώς λένε οι δάσκαλοι δηλαδή γιατί εμείς έχουμε άλλη γνώμη. Αυτός ο καημένος, που λέτε, ήταν ο μόνος που δεν πήρε χαμπάρι τι έγινε! Όση ώρα οι φίλοι του ζούσαν μια περιπέτεια κι έφτιαχναν αναμνήσεις εκείνος δε σήκωνε κεφάλι από το παιχνίδι. "Μια περιπέτεια ζούσε κι αυτός αλλά όχι αληθινή..." Κι η δασκάλα; ρωτούσε με αγωνία η δασκάλα. Κι η δασκάλα; Πουθενά η δασκάλα! Άφαντη! Λες και την είχε καταπιεί η γη. Κάπου σαν να είδαμε τα πόδια της αλλά και πάλι δεν είμαστε και σίγουροι. Ίσα που έκανε ένα πέρασμα στην τεευταία σελίδα σαν guest star. Πάλι καλά! Θα μπορούσε να μην εμφανιστεί ούτε στο οπισθόφυλλο. Η εικονογράφηση της Ντανιέλας Σταματιάδη ήταν εξίσου απολαυστική με το ολοζώντανο κείμενο των συγγραφέων. Έμοιαζε "σαν να είχε γίνει μικροσκοπική και να να πετούσε καβάλα στον βομβίνο!" Μα πώς το έκανε αυτό; Αποφασίασαμε να δούμε τον κόσμο με τα δικά της μάτια...ή μήπως με του βομβίνου; Σίγουρα της άξιζε το βραβείο! Ύστερα ακούσαμε "Το πέταγμα της μέλισσας" του Ρίμσκι Κόρσακοφ. Ουάου! Έμοιαζε σαν αληθνό πέταγμα μέλισσας! Το ακολουθήσαμε με τα δάχτυλά μας καθισμένοι στο θρανίο μας και διαγράψαμε τις τροχιές των μελισσών μας. Και μετά σηκωθήκαμε όρθιοι, γιατί είναι και Μάης είπαμε. κα το χορέψαμε όλοι μαζί. Αν νομίζετε πως είναι εύκολο, δοκιμάστε το! Και για να ξεκουραστούμε και να πάρουμε μια ανάσα, βρε αδερφέ, καινούριο παιχνίδι με μελισσάκια πάλι! Παίρναμε τυχαία ένα ρήμα από το βάζο και το τοποθετούσαμε στη σωστή τσέπη ανάλογα με τον χρόνο του. Εκεί δεν τα πήγαμε και τόσο καλά όπως στα επίθετα και στις μετοχές. Δυο γύρους παίξαμε και η δασκάλα πήρε το αίμα της πίσω! Ε μα πια!
0 Comments
Τώρα που οι απαγορεύσεις λόγω του covid έχουν περιοριστεί, ήρθε η ώρα επιτέλους να επισκεφτούμε με την τάξη μας τα αγαπημένα μας μουσεία. Καλό θα είναι να είμαστε πάντα καλά προετοιμασμένοι, ιδίως την πρώτη μας φορά, για να το απολαύσουμε όσο γίνεται περισσότερο τη μουσειακή μας εμπειρία... Πριν... Τι είναι Μουσείο; Τι μπορούμε να δούμε σε ένα μουσείο; Τι μπορούμε να κάνουμε σ' αυτό; Ποια είδη μουσείων γνωρίζετε; Τα μουσεία είναι τόποι του παρελθόντος, του παρόντος ή του μέλλοντος; Ποια μουσεία υπάρχουν στον τόπο σας; Ποια από αυτά έχετε επισκεφτεί; Σας αρέσει να επισκέπτεστε μουσεία; Γιατί; Απολαύστε το βίντεο και συζητήστε τι κάνει λάθος ο πρωταγωνιστής επισκέπτης του μουσείου. Τι θα του λέγατε; Για ποιους λόγους υπάρχουν κανόνες στο Μουσείο; Ποιους κανόνες γνωρίζετε; 
Πάμε να δούμε τους κανόνες που οφείλουμε να γνωρίζουμε και να τηρούμε κατα τήν επίσκεψή μας σε ένα μουσείο ώστε να είναι η επίσκεψή μας ευχάριστη τόσο για εμάς όσο και για τους υπόλοιπους επισκέπτες.
Πριν την επίσκεψή σας στο μουσείο κάντε μια έρευνα στην ιστοσελίδα του. Έτσι θα γνωρίζετε τι θα δείτε, θα δείτε τον χώρο και θα μάθετε ενδιαφέρουσες πληροφορίες, Όχι μόνο για τις συλλογές του αλλά και για το κτίριο, τις ώρες λειτουργίας, τις παροχές του, τα προγράμματα για σχολεία ή για οικογένειες (ανάλογα με ποιον θα το επισκεφτείτε) και τις ώρες λειτουργίας του. Εμείς επισκεφτήκαμε το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία της Ελλάδας.
Μια επίσκεψη στο μουσείο δεν είναι ποτέ αρκετή! Έχει τόσα πολλά ενδιαφέροντα να θαυμάσει και να μάθει κανείς... που θα πρέπει να πάει και να ξαναπάει. Εμείς αυτή τη φορά επιλέξαμε να επισκεφτούμε τις αίθουσες με τα ευρήματα και τα εκθέματα από τη μινωική εποχή.
Μελετήσαμε στην τάξη και στη Βιβλιοθήκη για τους Μινωίτες και την εποχή τους, φτιάξαμε κέρνους και ρυτά. Κάποιοι βέβαια μας βγήκαν πιο μοντέρνοι, μια και δε μας έφτασε ο πηλός και χρησιμοποιήσαμε πλαστελίνη. Έτοιμοι για το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης!
Φτιάξαμε μια προσευχή στη Μεγάλη Θεά και προσφέραμε τις σπονδές μας στο ιερό της Μεγάλης Χαρουπιάς, το μινωικό ιερό στην αυλή του σχολείου. Αυτό, αν θέλετε μπορείτε να το κάνετε και μετά τη επίσκεψή σας βέβαια. Μες στο μουσείο... Ήταν μαγικά όταν τα είδαμε όλα ζωντανά μπροστά μας σαν να είχαν ξεπηδήσει από τις εικόνες του βιβλίου! Η υπέροχη ξεναγός μας, η κυρία Κατερίνα, μας βοήθησε να κατανοήσουμε ακόμα καλύτερα την εποχή του Μίνωα. Νιώσαμε σαν γνήσιοι Μινωίτες και Μινωίτισσες! Εμοιαζε σαν να κάναμε μια βουτιά στον χρόνο! Και βέβαια τηρήσαμε όλους τους κανόνες με μουσειακή ευλάβεια!
Μετά...
Μετά την επίσκεψη στο μουσείο συζητήσαμε για όσα είχαμε δει, όσα μας είχαν εντυπωσιάσει, Μοιραστήκαμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Το μουσείο ήταν τελικά όπως το περιμέναμε ή οι προσδοκίες μας ήταν διαφορετικές; Και ήρθε η ώρα να γευτούμε ένα βιβλίο. "Το δικό μου μουσείο" της Emma Lewis από τις εκδόσεις Πουά.
Αφού απολαύσαμε το βιβλίο και παρατηρήσαμε τις εικόνες ως την παραμικρή λεπτομέρεια, σκεφτήκαμε πώς θα φτιάχναμε το δκό μας μουσείο. Πώς θα ήταν; Τι υλικά θα χρησιμοποιούσαμε; Ποια θα ήταν τα εκθέματα που θα επιλέγαμε; Τι είναι εκείνο που μας εκφράζει και μας χαρακτηρίζει; Θα επιλέγαμε να βάλουμε σε ένα μουσείο μόνο τις καλές στιγμές μας ή θα βάζαμε και ...τις λιγότερο καλές; Πώς θα φτιάχναμε ένα μουσείο εμπνευσμένο από τη ζωή μας; Πώς θα λέγαμε την ιστορία της ζωής μας μέσα από τα εκθέματα του; Τι θα θέλαμε να λέει το μουσείο μας για μας;
Κι αν φτιάχναμε το μουσείο της τάξης μας; Τι θα επιλέγαμε να βάλουμε μέσα; Πρώτη χρονιά μαζί όλοι ζωντανά στην τάξη είναι σπουδαίο γεγονός μια και ήμαστε τα πρωτάκια της πρώτης καραντίνας!
Σας αποχαιρετούμε με ένα τραγούδι από την αγαπημένη Λιλιπούπολη!
 Μπορείτε να ξεκινήσετε όπως εμείς με την αγαπημένη μας ρουτίνα σκέψης I see I wonder I think. Παρατηρήσαμε προσεχτικά το εξώφυλλο: το σχήμα, τα χρώματα, τις γραμμές, την εικόνα, τους συμβολισμούς. Ψάξαμε για την παραμικρή λεπτομέρεια. Κλείσαμε τα μάτια και προσπαθήσαμε να δούμε την εικόνα ξανά μέσα στο μυαλό μας. Τα ανοίξαμε και την παρατηρήσαμε για μερικά λεπτά ακόμη. Στη συνέχεια σκεφτήκαμε τι θα θέλαμε να μάθουμε για την εικόνα αυτή; Ποιες απορίες μας γεννιούνται; Βρήκαμε όσο περισσότερες ερωτήσεις μπορούσαμε. Στο τέλος κάναμε τις δικές μας υποθέσεις. Τι πιστεύαμε για την εικόνα που είχαμε μπροστά μας; Μπορείτε να δουλέψετε μόνοι σας ή σε δυάδες και στο τέλος να μοιραστείτε όσα καταγράψατε. Κι ύστερα ανοίξαμε το βιβλίο* και απολαύσαμε την ανάγνωσή του. Παρατηρήσαμε τις εικόνες του. Τι μας λένε; Τι δε μας λένε; Τι αφήνουν να εννοηθεί; Σταματήσαμε την ανάγνωση εκεί που η μαμά του Αναστάση τον βρήκε να κοιμάται μεσα στην ντουλάπα και μαντέψαμε τι θα γινόταν στη συνέχεια...Θα τον μάλωνε μάλλον... Μοιραστήκαμε τις σκέψεις μας για το βιβλίο. Παρακολουθήσαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση για τα έμφυλα στερεότυπα και συνεχίσαμε τη συζήτηση. Τελικά ο Αναστάσης μας έβαλε στην νουλάπα του και μας προ(σ)κάλεσε να σκεφτόμαστε "έξω από το κουτί"!  Διαβάσαμε το βιβλίο με τους Βιβλιοφάγους της Γ΄ και της Δ' Τάξης. Και συνεχίσαμε με την Ε' και τη Στ' Τάξη. Mε αφορμή τις εικόνες και τις πληροφορίες της παρουσίασης οι Βιβλιοφάγοι της Ε' έκαναν μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση οβάλ τραπέζης. Οι Βιβλιοφάγοι της Στ' πάλι μας πήγαν σε άλλα μονοπάτια. Ας μην ξεχνάμε ότι στα πρόθυρα της εφηβείας έχουν άλλες ανησυχίες και αναζητήσεις. Κι επειδή στο Βιβλιοδρόμιο δεν χαλάμε χατήρι, συμπορευτήκαμε... Είχαν ήδη κάνει μια έρευνα σε όλο το σχολείο για να διερευνήσουν την ύπαρξη στερεοτύπων ανάμεσα σε όλα τα παιδιά του σχολείου από την πρώτη ως την τελευταία τάξη. Τα αποτελέσματά τους, όπως μπορείτε να δείτε, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Πατήστε πάνω στις εικόνες, αν θέλετε να τα μελετήσετε. Διαβάστε στο τέλος της ανάρτησης πώς τα ερμήνευσαν οι ερευνητές και ποιες είναι οι προτάσεις τους.* Φυσικά συζητήσαμε πολύ για το κατά πόσο η επιλογή του δείγματος οδηγεί σε διαφορεικά αποτελέσματα και συμπεράσματα. Θα είχαμε τα ίδια αποτελέσματα αν η έρευνα γινόταν σε άλλα σχολεία, άλλων περιοχών ή και άλλων χωρών; Στη συνέχεια ασχολήθηκαν με το πώς νιώθει μέσα του ένας άνθρωπος που δεν ανταποκρίνεται στα στερεότυπα που έχουν οι άλλοι γι' αυτόν. Δεν γνωρίζουμε καλύτερο τρόπο από εκείνον που διάλεξε η μικρή Μελίνα από την ομάδα Δημιουργική Γραφής του Φώτη Δούσου που δημοσιεύτηκε στην ¨Κόκκινη Αλεπού. "Φλαμίνγκο ή ελέφαντας;" λοπόν; Πώς είναι να νιώθεις φλαμίνγο, να βλέπεις ένα φλαμίνγκο στον καθρέφτη σου, ενώ οι άλλοι βλεπουν σε σένα έναν ελέφαντα; Πόση αγωνία κρύβει η προσπάθεια να "συμμορφωθείς", να ζήσεις σύμφωνα με τις απαιτήσεις ή τις προσδοκίες των άλλων για σένα; Κι η χαρά; Πού κρύβεται η χαρά; Πόση ανακούφιση, πόση απίστευτη αίσθηση ελευθερίας όταν επιτέλους τολμάς να διεκδικήσεις το δικάιωμά σου να ζεις όπως νιώθεις! Πόσο σπουδαίο είναι να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα όχι μόνο τη δική μας αλλά και των άλλων, και να στηρίζουμε το δικαίωμά τους σ' αυτήν αντί να τους κοροϊδεύουμε και να τους αποκλείουμε! Πόσο υπέροχο είναι να έχουμε δίπλα μας ανθρώπους που μας αγαπούν και μας εμπιστεύονται, που μας σέβονται και μας ακούν αλλά και πόσο σπουδαίο είναι να είμαστε εμείς οι ίδιοι αυτοί οι άνθρωποι για τους άλλους! "Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή" λέει ο ποιητής...αλλά γυρίζει αν βάλουμε όλοι μαζί ένα χεράκι. Πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τον εαυτό μας; Να αναρωτιόμαστε όταν νιώθουμε πως δεν ταιριάζουμε κάπου, γιατί συμβαίνει αυτό. Να μας ακούμε, να μας αγαπάμε, να μας σεβόμαστε. Να μας λέμε μπράβο για όσα πετυχαίνουμε αλλά και να μας ενθαρρύνουμε στις αποτυχίες μας. Να λέμε και να νιώθουμε πως "είμαστε ο εαυτός μας", Να επιλέγουμε να είμαστε χαρούμενοι και όχι να δυστυχούμε προσποιούμενοι για να ικανοποιούμε τους άλλους. Να παίρνουμε θέση όταν κάποιος βάλλεται εξαιτίας της διαφορετικότητάς του, να ζητάμε βοήθεια, να ενημερώνουμε όποιον χρειάζεται για να τον βοηθήσουμε αντί να παρακολουθούμε αμέτοχοι και ανακουφισμένοι που δε συμβαίει σ' εμάς. "Να είσαι ο εαυτός σου" μας προτρέπει ο αγαπημένος Peter Reynolds και συμφωνούμε απόλυτα μαζί του. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες και έφτιαξαν ερωτήσεις για μία έρευνα ανάμεσα στους ενήλικους αυτή τη φορά. Επειτα τις συζητήσαμε, εξηγήσαμε ποιες είναι οι ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου, αλλάξαμε τον τρόπο που τις θέταμε για να δούμε αν είναι κατανοητές ή αν υποβάλλουν την απάντηση με τον τρόπο τους, εξηγήσαμε τι είναι το δείγμα μιας έρευνας και πόσο αλλάζουν τα δεδομένα όταν το δείγμα δεν είναι τυχαίο. Αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τα αποτελέσματα. Κλείνουμε με την άποψη των ειδικών για το βιβλίο. «Το βιβλίο μου φάνηκε τέλειο, γιατί μιλούσε για πράγματα που συμβαίνουν και στην πραγματική ζωή και είναι καλό να τα μαθαίνουμε από τώρα παρά όταν θα μεγαλώσουμε. Το βιβλίο για μένα παίρνει πάνω από 10!» «Μου άρεσε παρά πολύ και πιστεύω ότι είναι γραμμένο τόσο για παιδιά όλο και για μεγάλους. Ίσως θα έπρεπε να το διαβάσουν και οι γονείς ή αυτοί που θέλουν να κάνουν παιδιά» «Αυτό το βιβλίο είναι από αυτά που δεν καταλαβαίνεις ακριβώς την έννοιά του όταν είσαι μικρός αλλά την καταλαβαίνεις σαν μεγάλος και τότε εκτιμάς όσα σου πρόσφερε και νιώθεις ευγνώμων που το διάβασες σαν παιδί.» «Το βιβλίο μου φάνηκε τελειο και πιστεύω ότι είναι για όλες τις ηλικίες. Νομίζω πως δεν υπάρχουν κοριτσίστικα και αγορίστικα παιχνίδια αλλά παιχνίδια για όλα τα παιδιά.» «Το βιβλίο είναι νομίζω ιδανικό για να το διαβάσουν τα παιδιά στους μεγάλους». «Μου άρεσε πολύ που με έβαλε να σκεφτώ πώς δημιουργούνται τα στερεότυπα. Νιωθεις τελείως διαφορετικά όταν ξέρεις πως ξεκίνησαν όλα αυτά». «Πολύ ωραίο το μήνυμα που δίνει η μαμά του Αναστάση αλλά και ο ίδιος που τολμά να είναι ο εαυτός του και να ξεπερνά τα στερεότυπα». «Μου άρεσε που χαρη στο βιβλίο έμαθα πώς χωρίστηκαν τα χρώματα και τα παιχνίδια σε αγορίστικα και κοριτσίστικα». * Τα αποτελέσματα της έρευνας στα παιδιά Α- Στ Τάξεων του σχολείου μας
* Για το βιβλίο "Η Ντουλάπα" της Στέργιας Κάββαλου από τις εκδόσεις Ποταμός μπορείτε να διαβάσετε στους παρακάτω συνδέσμους. Η εξαιρετική εικονογράφηση είναι της Ζακλίν Πολενάκη.
https://kokkinialepou.gr/i-ntoylapa/ https://www.kathimerini.gr/culture/561625063/mporo-na-eimai-opos-thelo/ https://tinyurl.com/2p9x9yb3 
Η Νεράιδα Σερπαντίνα, με μια κόκκινη κορδέλα στο χέρι, μας παρέσυρε στους στροβιβλισμούς της,στις φούρλες της κατά πως λέει κι εκείνη. Τι όμορφο που είναι να μπορείς να κάνεις εκείνο που λαχταράς και πόσο πονάει όταν σου στερούν το δικαίωμα της έκφρασης. Πόσο μαγικό είναι όταν η δύναμη της τέχνης μας ενώνει! Ακούγοντας μουσική και χορεύοντας μαζί επικοινωνούμε ακόμη κι όταν δε μιλάμε την ίδια γλώσσα. Η τέχνη από μόνη της είναι μια γλώσσα, παγκόσμια γλώσσα!
Κάπως έτσι ξεκινήσαμε διαβάζοντας ένα παραμύθι για τη δύναμη της μουσικής και του χορού. Κι ύστερα, όπως γίνεται συχνά, το ένα βιβλίο έφερε τ' άλλο, το κάθε μονοπάτι αποκάλυπτε κι άλλα θαύματα! 
Βουτήξαμε στη μαγεία των ήχων. Τι θαυμαστό πράγμα η ακοή! Είναι η σιωπή ήχος; Πότε ένιωσαν οι άνθρωποι την ανάγκη να εκφραστούν μέσα από τη μουσική; Από τι υλικά να ήταν φτιαγμένα τα πρώτα μουσικά όργανα; Τι μπορεί να τους έδωσε την έμπνευση; Η φωνή μας είναι όργανο; Ακούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο; Η πρώτη μουσική ήταν η μουσική της φύσης. Κλείστε τα μάτια και σκεφτείτε κι εσείς.
ο αέρας που φυσούσε κι έκανε τα φύλλα να θροϊζουν
τα κύματα της θάλασσας το κελάηδισμα των πουλιών οι βροντές και η βροχή που έπεφτε η ψιχάλα οι φωνές των ανθρώπων και των ζώων η σιωπή του χιονιού ο δυνατός άνεμος το ρυθμικό χτύπημα πάνω σε ένα ξύλο, μια πέτρα ή στο χώμα τα παλαμάκια τα βήματα οι καρποί που έπεφταν από τα δέντρα...
Πώς έχουν αλλάξει τα πράγματα σήμερα; Τι μπορούμε να ακούσουμε αν κλείσουμε τα μάτια στο κέντρο της πόλης; Πώς όλοι αυτοί οι διαφορετικοί ήχοι συνθέτουν το ηχοτοπίο της; Είναι όλοι οι ήχοι μουσική; Τι είναι η ηχορύπανση;
Η μουσική είναι μία ή πολλές; Κι αν είναι πολλές ποια είναι η πιο σημαντική κατα τη γνώμη σας; Ποια είναι η γνώμη σας για την κλασική μουσική; Γιατί τη λένε έτσι; Έχετε ακούσει ποτέ κλασική μουσική; Σκεφτείτε τρεις λέξεις που σας έρχονται στο μυαλό όταν ακούτε τη φράση "κλασική μουσική".
βαρετή, δύσκολη, κουραστική, χαλαρωτική, απαλή, έντονη, σοβαρή, μόνο για μεγάλους, ορχήστρα, όπερα, θέατρο, Μπετόβεν, πιάνο, βιολί, νότες, ωδείο, παλιά μουσική, το αντίθετο της ροκ,
μαέστρος, μουσικό ραβδί, σοβαρότητα, ησυχία, ηρεμία, είναι μια μουσική χωρίς τραγούδια, σκέτη μουσικη δηλαδή, σε βοηθάει να συγκεντρώνεσαι, είναι η πρώτη μουσική που φτιάχτηκε, μια μουσική που σε κάνει να ονειρεύεσαι, την ακούμε στο ραδιόφωνο, είναι το ίδιο με την όπερα, μια μουσική που σε κάνει να ονειρεύεσαι...
Και μια και ήρθε στην κουβέντα ο Μπετόβεν, τι θα λέγατε να τον γνωρίσουμε καλύτερα; Γιατί άραγε είναι ο πρώτος που σκεφτόμαστε όταν ακούμε τη φράση "κλασική μουσική"; Γνωρίζουμε κάποιο κομμάτι του για να το σιγοτραγουδήσουμε; Πολλοί μπορούμε να τον αναγνωρίσουμε από την εικόνα αυτή, με τη σοβαρή όψη και τα ανακατεμένα μαλλιά...όμως πώς ήταν άραγε ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν ως παιδί; Τι του άρεσε; Τι τον πλήγωνε; Τι φοβόταν; Ερωτεύτηκε ποτέ; Είχε δικά του παιδιά για να τους μάθει όσα ήξερε;
Πορτρέτο του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, του Γιόζεφ Καρλ Στίλερ, 1820
Κι αν δε σας έφτασε, μάθετε περισσότερα για τον Μπετόβεν εδώ
Αν η ζωή του και το έργο του σας φάνηκαν ενδιαφέροντα μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα γι' αυτόν τον σπουδαίο συνθέτη.
Μπαίνουμε στη θέση του Μπετόβεν. Πώς θα ένιωθε άραγε όσο έχανε την ακοή του; Ίσως να ένιωθε, σαν τη Νεράιδα Σερπαντίνα, απελπισμένος καθώς δε θα μπορούσε να κάνει εκείνο που λαχταρούσε η ψυχή του...
Πόση θα ήταν η χαρά του όταν τελικά διαπίστωσε πως η μουσική δεν τον είχε εγκαταλείψει. Ζούσε ακόμη μέσα του, όσα είχε ακούσει ήταν ήδη αποθηκευμένα στο μυαλό και στην καρδιά του, μπορούσε να σκέφτεται με νότες, να γράφει μουσική, να τη νιώθει από τις δονήσεις της. Σκεφτείτε τώρα τη σκηνή όπου μόλις έχει ολοκληρωθεί η 9η συμφωνία του, ο κόσμος τον καλεί στη σκηνή μα εκείνος δεν μπορεί να ακούσει τα θερμά του χειροκροτήματα και τον ενθουσιασμό του. Αναρωτιέται αν άρεσε η μουσική του και πώς θα τους φάνηκε που για πρώτη φορά σε μια συμφωνική μουσική ορχήστρα έβαλε χορωδία! Νιώστε τη χαρά που τον πλημμύρισε όταν βγήκε ξανά στη σκηνή και είδε το πλήθος να τον επευφημεί. Νιώστε την "ωδή στη χαρά"! Ήρθε η ώρα να μπούμε στα άδυτα της κλασικής μουσικής και της συμφωνικήε ορχήστρας! Η κόκκινη κορδέλα της Σερπαντίνας, με μια φούρλα, μας οδήγησε στα επόμενα βιβλία.
Γνωρίζουμε τα όργανα μιας ορχήστρας, μαθαίνουμε τη θέση τους και τα μυστικά τους. Ακούμε τους ήχους τους και μαθαίνουμε να τα ξεχωρίζουμε. Ακούσαμε κομμάτια που κάτι μας θύμιζαν... Α, μα τελικά γνωρίζουμε πολλά περισσότερα έργα κλασικής μουσικής απ΄όσα πιστεύαμε! Απίστευτο πως μπορούν και συντονίζονται τόσα όργανα και τόσοι μουσικοί! Η ώρα του πρωταγωνιστή...avanti maestro!
Τι νομίζετε πως κάνει ο μαέστρος; Ποια είναι η θέση του στην ορχήστρα; Τι πρέπει να γνωρίζει; Πώς επικοινωνεί με τους μουσικούς;
Υπάρχουν γυναίκες διευθύντριες ορχήστρας; ρωτά η Αγάπη. Βεβαίως και υπάρχουν!
Ο διευθυντής ορχήστρας που γνωρίσαμε μοιάζει πιο πολύ με "μουσικό της ροκ"! Εσείς τι λέτε; Κυρίες και κύριοι, ο Θεόδωρος Κουρεντζής!
Κι ύστερα από όλα αυτά έρχεται η ώρα να απολαύσουμε μια μαγική συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας με την ορχήστρα και τη χορωδία MusicAeterna υπό τη διεύθυνση του Θεόδωρου Κουρεντζή.
Παίρνουμε τα εισιτήριά μας, βρίσκουμε τις θέσεις μας, κρατάμε σημειώσεις για όσα νιώθουμε, όσα παρατηρούμε ή αναρωτιόμαστε καθώς δεν επιτρέπεται να μιλάμε ή να χειροκροτάμε κατά τη διάρκεια της συναυλίας. Στο τέλος όμως μπορούμε να δείξουμε τον ενθουσιασμό μας με το ανκόρ ή αλλιώς μπιζάρισμα! Δοκιμάζουμε να αφεθούμε στον ρυθμό και τη μελωδία και να νιώσουμε κι εμείς λίγο σαν μαέστροι.
Φτάνοντας στο τέλος ψάχνουμε να βρούμε ποιος βρίσκεται πίσω απ' όλα αυτά τα θαυμαστά! Εκείνον που δίχως του δεν υπάρχουν ήχοι ούτε μουσική. Τον αέρα! Διαβάζουμε το τελευταίο βιβλίο, παρακολουθούμε και κάνουμε πειράματα με τον ήχο*. Χτυπάμε το θρανίο για να δούμε πώς μεταδίδεται ο ήχος στα στερεά, ακουμπάμε το αυτί μας στο πάτωμα για να αφουγκραστούμε τους ήχους όπως οι Ινδιάνοι, βλέπουμε τις παλμικές κινήσεις των χορδών χρησιμοποιώντας έναν χάρακα στην άκρη του θρανίου, βλέπουμε τα μπαλάκια του χαρτιού να πετάγονται από το ηχείο. Παρακολουθουμε ένα πείραμα που μας δείχνει πως χωρίς τον αέρα δεν υπάρχει ήχος.
Κι επειδή με όσα βλέπουμε τον τελευταίο καιρό τα λόγια έχουν στερέψει κλείνουμε με τη μαγική στιγμή όπου 94 βιολιστές από όλον τον κόσμο, σε ένα πρωτότυπο κονσέρτο ενός λεπτού, ενώνουν τις δυνάμεις τους για να ζητήσουν ειρήνη. Ο πόλεμος αυτός δεν είναι ο μόνος που μαίνεται στη γη αλλά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία μας έκανε να δούμε με άλλα μάτια. Βλέπουμε τις ιστορίες των καθημερινών ανθρώπων να γράφονται μπροστά στα μάτια μας, Βλέπουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τις απρόσμενες συμφορές. Ακούμε πια στη γειτονιά μας τους ήχους των όπλων και των βομβαρδισμών. Ακούμε όμως και τις φωνές των ανθρώπων που ενώνονται παντού για να διαμαρτυρηθούν για όσα γίνονται, ακούμε τη μουσική, τον χορό και την τέχνη νια γίνεται φωνή του κόσμου.
* http://9dim-rethymn.reth.sch.gr/contents_gr/scilab/experiments/Sound_experiments.pdf
* https://tinanantsou.blogspot.com/2013/03/blog-post_6710.html * https://tinanantsou.wordpress.com/category/%CE%AE%CF%87%CE%BF%CF%82/ * https://www.youtube.com/watch?v=khhzp23Ac38&ab_channel=TeacherlandEducation * https://tinanantsou.blogspot.com/2012/03/blog-post_9634.html * https://www.youtube.com/watch?v=ZYQdviphIEY&ab_channel=GeorgePapadopoulos * https://www.youtube.com/watch?v=YHE4wNGFkJU&ab_channel=Hristospapadimitriou * https://www.youtube.com/watch?v=rYrdiQckGhw&ab_channel=GoExperimental * https://www.youtube.com/watch?v=ivSS0Q8J5LY&ab_channel=BabbleDabbleDo
Βάλτε μια απαλή μουσική που σας αρέσει, ξαπλώστε αναπαυτικά στις θέσεις σας και ακολουθήστε μας στο φανταστικό μας ταξίδι...
Βρίσκεστε μπροστά σε ένα μονοπάτι. Παρατηρήστε το προσεχτικά. Πώς είναι; Είναι χωμάτινο, ξύλινο, πέτρινο; Μοιάζει να το έχουν φτιάξει άνθρωποι ή να είναι ένα μονοπάτι στο δάσος; Πώς νιώθετε τα πόδια σας όταν περπατάτε πάνω του; Είναι εύκολο να το περπατήσετε; Είναι ίσιο ή φιδογυριστό, μακρύ, στενό ή φαρδύ; Αφού προχωρήσετε λίγο, συναντάτε μια πόρτα. Σταθείτε μπροστά της και κοιτάξτε την προσεχτικά. Είναι μεγάλη ή μικρή, καινούρια ή παλιά; Από τι υλικό είναι φτιαγμένη; Ποιο είναι το χρώμα της; Είναι ανοιχτή ή κλειστή; Πηγαίνετε πιο κοντά και αγγίξετε την, Πώς μοιάζει η υφή της; Είναι λεία ή τραχιά, ζεστή ή κρύα; Αφού την επεξεργαστείτε για λίγη ώρα, ανοίξτε την! Είναι εύκολο ή δύσκολο; Είναι βαριά ή ελαφριά; Τώρα περάστε και δείτε τι υπάρχει πίσω της. Φτιάξτε τον δικό σας φανταστικό κόσμο όπου όλα μπορούν να συμβούν. Τι βλέπετε; Τι ακούτε; Τι μυρίζετε; Πώς νιώθετε; Κι ύστερα σιγά σιγά κουνήστε τα δάχτυλα των ποδιών και των χεριών, τεντωθείτε σαν αν ξυπνάτε από ένα χορταστικό ύπνο και ανοίξτε τα μάτια! Πίσω στην πραγματικότητα! Μοιραστείτε όσα είδατε, όσα ακούσατε, όσα νιώσατε...
Κάπως έτσι ξεκίνησε το σημερινό μας ταξίδι... Εντυπωσιαστήκαμε από το πόσο διαφορετικό ήταν το μέρος που εφτιαξε ο καθένας και η καθεμιά από εμάς. Κι όπως είπε η Αγγελική "όλα αυτά τα μέρη τώρα υπάρχουν...αφού τα φανταστήκαμε και τα μοιραστήκαμε"! Κι αν αναρωτιέστε τι είδαμε... Είδαμε και τι δεν είδαμε!
Χιονάνθρωπους να ζωγραφίζουν, ένα ποδήλατο με ανθρώπινα πόδια αντί για ρόδες, ένα δάσος που αλλάζει χρώματα, μαϊμούδες που φωνάζουν με τη φωνή βατράχων, μια δίκαιη χώρα όπου τα παιδιά ζουν σε πολύχρωμες σπηλιές, φωτογραφίες ανθρώπων που ζωντανεύουν και διηγούνται τις ιστορίες τους… Κι από τη δική μας μυστική πόρτα περάσαμε στη μυστική πόρτα της Ρωξάνης και βρεθήκαμε στον δικό της μαγικό κόσμο, τον κόσμο των ονείρων της, εκεί όπου τα απίθανα γίνονται πιθανά και τα αδύνατα γίνονται δυνατά! Διαβάσαμε το βιβλίο της Τζένης Κουτσοδημητροπούλου με εικόνες της Ράνιας Ηλιάδη από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική. 
" Η Ρωξάνη ανοίγει τη μυστική πόρτα και μπαίνει στα όνειρά της. Όμως από την ίδια πόρτα μπαίνει και στα βιβλία. Γιατί κι εκεί συμβαίνουν απίθανα πράγματα. Μπορεί να διαβάζει κανείς πως ζει επικίνδυνα πράγματα, μια θαλασσοταραχή ας πούμε ή μια πτήση πάνω σε έναν αετό, και να μην κινδυνεύει καθόλου στ΄αλήθεια! Τα βιβλία μοιάζουν πολύ με τα όνειρα! Γι' αυτό φαίνεται και η εικονογράφος ζωγράφισε τη Ρωξάνη να την παίρνει ο ύπνος με ένα βιβλίο. Κοιμάται και ονειρεύεται όσα διάβασε στο βιβλίο."
Φτιάξαμε έπειτα τις δικές μας μυστικές πόρτες.
Γράψαμε γι αυτές.
Στην ώρα των Εικαστικών μιλήσαμε με τον κύριο Γιάννη για τα όρια της πραγματικότητας και των ονείρων και γνωρίσαμε το κίνημα του σουρρεαλισμού. Γνωρίσαμε τον Ρενέ Μαγκρίτ, ένα εκπρόσωπο του κινήματος αυτού μέσα από το βιβλίο του Verpancke Klas "Το μήλο του Μαγκρίτ" από τις εκδόσεις Μέλισσα.
Είδαμε πίνακες του ζωγράφου και συζητήσαμε. Πόσο παραξενοι! Σου δίνουν την αίσθηση πως βρίσκεσαι μέσα σε ένα όνειρο, στο όνειρο του Ρενέ.
Ξεκινήσαμε να ζωγραφίζουμε όπως ο Μαγκρίτ...και συνεχίζουμε!
Το βιβλιοφάγο δρακάκι μας είχε καλέσει σήμερα στη Βιβλιοθήκη. Αυτό δεν είναι παράξενο. Το παράξενο είναι πως μας είπε να φέρουμε μαζί και το αγαπημένο μας παιχνίδι, εκείνο που, απ' όλα τα παιχνίδια, δύσκολα θα αποχωριζόμαστε. Εκείνο που θα παίρναμε οπωσδήποτε μαζί μας αν αναγκαζόμαστε να κάνουμε ένα μακρινό ταξίδι. "Συστήσαμε"το παιχνίδι μας στους φίλους και τις φίλες μας και είπαμε πώς νιώθουμε γι' αυτό, γιατί είναι τόσο σημαντικό για μας, πώς νιώθουμε όταν το κρατάμε στα χέρια κι στην αγκαλιά μας, πόσο θα μας στενοχωρούσε αν το αποχωριζόμαστε. Όταν κρατώ στην αγκαλιά το αγαπημένο μου παιχνίδι νιώθω αγάπη παρηγοριά ζεστασιά συπαράσταση χαρά νοιάξιμο ασφάλεια ελπίδα να με συνδέει, να μου θυμίζει το σπίτι μου ή αγαπημένους ανθρώπους που μπορεί να είναι κοντά μου ή όχι Είδαμε μια εικόνα του Πέτρου Μπουλούμπαση από το βιβλίο που θα διαβάζαμε χωρίς όμως να μάθουμε τίποτα άλλο γι' αυτό, ούτε τον τίτλο ούτε τον ή την συγγραφέα ούτε την υπόθεση.  Πόσο όμορφη εικόνα! Πρώτα την παρατηρήσαμε προσεχτικά. Τα χρώματα, τις γραμμές, τα πρόσωπα, τη στάση, την έκφραση. Είναι μια μαμά με το παιδί της. Ή μήπως είναι ένα παιδί με την κούκλα του; Πάει διακοπές. Κοιτάξαμε ακόμη πιο προσεχτικά. Το κορίτσι μοιάζει να μη νιώθει όσα εμείς για το παιχνίδι μας ή μάλλον όχι μόνο αυτά. Μοιάζει να είναι λυπημένο. Μήπως δεν πηγαίνει διακοπές; Μήπως μετακομίζει σε άλλον τόπο και στενοχωριέται που θα χάσει τους φίλους της; Κρατάει την κούκλα της σφιχτά, Μήπως θέλει να πάρει κουράγιο; Τι είναι αυτή η άσπρη μουντζούρα; Σαν κάποιος να θέλει να σβήσει την εικόνα. Και η κούκλα μοιάζει λυπημένη, σαν να έχει αγωνία. Μήπως θα χωριστούν και δε θα πάνε ταξίδι μαζί; Η κούκλα είναι πιο έντονη ενώ το κορίτσι είναι πιο θαμπό. Όλες οι απαντήσεις που ψάχναμε βρίσκονταν μέσα στο βιβλίο που θα διαβάζαμε. "Ζάζα" Παράξενος τίτλος. Μήπως είναι όνομα; Το όνομα του κοριτσιού ή μήπως το όνομα της κούκλας; Μας αρέσει πολύ να ταιριάζουμε τα διαβάσματά μας με μουσικές. Καθίσαμε αναπαυτικά και αφεθήκαμε... Μια ιστορία αληθινή (;) με αφήγηση κοφτή και ήχους, γύρω μας ήχους παντού. Τσαφ τσουφ, φσσσστ, γαβ γαβ, γκνταπ γκντουπ, σςςςς ...σιωπή.... Σαν να μην είναι η όρασή μας η πιο δυνατή μας αίσθηση, σαν να μην είναι αυτή που μας φερνει σε επαφή με τον κόσμο γύρω μας, Ισως γιατί είμαστε κάπου κλεισμένοι και δεν μπορούμε να δούμε πολλά. Ή γιατί δεν μπορούμε να σηκώσουμε τα μάτια μας από φόβο κι από το φόβο πάλι προσπαθούμε να αφουγκραστούμε όσα γίνονται γύρω μας, τον κίνδυνο που ζυγώνει. Θυμηθήκαμε άλλες ιστορίες που έχουμε διαβάσει. Η Έρικα, η Άννα Φρανκ... Τι θα έλεγαν άραγε τα παιχνίδια μας για εμάς; Η Εστρέα ήταν τυχερή. Το αστέρι της πρόλαβε κι έλαμψε στη γη. Αγάπησε, έκανε παιδιά κι εγγόνια κι έστω κι αργά συνάντησε τη Ζάζα της, πρόλαβε να ξαναδεί την κούκλα που φύλαξε τόσο καλά τα μυστικά της. Κι η Ζάζα, ήταν τυχερή που δε χάθηκε σε κανένα σκουπιδότοπο, που δε θάφτηκε σε κανένα ανώνυμο τάφο αλλά βρήκε το σπίτι της σε ένα μουσείο, κι από κει μας κοιτάζει με τα μεγάλα της μάτια και μας μιλά για όσα φοβερά είδε...Ένα αλλιώτικο μουσείο παιχνιδιών...το μουσείο Yad Vashem. Πατήστε κι εσείς πάνω στην εικόνα για να το επισκεφτείτε.  Μπορείτε να βρείτε πολλές συγκλονστικές ιστορίες παιδιών, αν πατήσετε στην εικόνα.  Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για το βιβλίο της Αργυρώς Πιπίνη και του Πέτρου Μπολούμπαση από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο με ένα κλικ!  Φύγαμε γεμάτοι σκέψεις, εικόνες, συναισθήματα... Και μια και συνηθίζεται στο Βιβλιοδρόμιο, φύγαμε παίρνοντας μαζί μας για φίλεμα κι ένα βιβλίο...για ένα άλλο παιχνίδι, για ένα άλλο μουσείο...  Δεν υπάρχει παιδί μα και μεγάλος που να μην ξέρει τον Ευγένιο Τριβιζά. Μέρες που είναι και η Φρικαντέλλα, η μάγισσα των Χριστουγέννων, έχει την τιμητική της. Άλλωστε τα βιβλία του φιλοξενούνται σε ένα ολόδικό του ράφι στη Βιβλιοθήκη μας για να τα βρίσκουμε εύκολα. Χθες μόλις έφτασε στο σχολείο μας το βιβλίο του για τον κορωνοϊό και περιμέναμε τις πρώτες εντυπώσεις από τους ειδικούς. Άργησε λίγο είναι η αλήθεια. Μετά από δύο καραντίνες και τρία χρόνια πολιορκίας, δεν υπάρχει παιδί ή ενήλικας που να μην γνωρίζει απ' έξω κι ανακατωτά τα μέτρα προστασίας από τον λιλιπούτειο εχθρό. Ωστόσο ένα βιβλίο είναι πάντα καλοδεχούμενο κι ας είναι για να μας θυμίζει κάποτε όλα όσα θα έχουμε ζήσει. "¨Οχι, δε θα μας μπείτε στη μύτη" λοιπόν. Του Ευγένιου Τριβιζά, σε εικονογράφηση του Παναγιώτη Ράππα που έγινε και μουσικοθεατρική παράσταση από την Εθνική Λυρική Σκηνή όπως θα διαβάσετε αν πατήσετε στην εικόνα.  Νιώσαμε τουλάχιστον αμήχανα και δυσάρεστα όταν διαβάσαμε την είδηση πως γονείς έκαψαν το βιβλίο στη Χαλκίδα. Δεν είναι η πρώτη φορά, καθώς έχουμε δει στο μάθημα της Ιστορίας κι άλλες φορές να παραδίδονται βιβλία στην πυρά αλλά ποτέ σε καιρό ειρήνης και δημοκρατίας.  Τι απορίες γεννά άραγε στο μυαλό μας η εικόνα ενός βιβλίου που καίγεται; Σε περίπτωση που δεν αφορούσε το συγκεκριμένο βιβλίο αλλά κάποιο άλλο που δεν γνωρίζουμε, τι θα θέλαμε να μάθουμε γι' αυτό;  Σε κάθε περίπτωση, επειδή μας αρέσει να σχηματίζουμε πάντα τη δική μας άποψη, μετά από την προσωπική μας έρευνα και, μια και εμείς δεν το είχαμε διαβάσει, επιστρατεύσαμε του έμπειρους βιβλιοκρητικούς της Στ' Τάξης. Τόσα χρόνια, βλέπετε, έχουν διαβάσει πολλά βιβλία γι'αυτό πάντα ακούμε με προσοχή την άποψή τους. Διαβάσαμε το βιβλίο λοιπόν και ιδού τα αποτελέσματα.  Σε κάποιους άρεσε σε άλλους όχι. Κάποιους τους έπεισε, κάποιοι δεν πείστηκαν. Κάποιοι θα ήθελαν να το έχουν στη Βιβλιοθήκη τους και άλλοι όχι. Όλοι όμως συμφώνησαν πως δε θα έκαιγαν ποτέ ένα βιβλίο. Και τότε τι θα έκαναν;  Κι αν σας λέγαμε πως υπάρχει ένα βιβλίο που μπορεί και να μπαίνατε στον πειρασμό να κάψετε, τι θα λέγατε; Θα λέγαμε αποκλείεται! Challenge accepted Θυμηθήκαμε το βιβλίο του Αδόλφου Χίτλερ που χάρισε το γερμανικό κράτος στους γονείς του μικρού Χανς στη ταινία μικρού μήκους του Disney "Education fore death-The making of a Nazi" του Disney. Πόσοι από εσάς θα καίγατε το βιβλίο του Αδόλφου Χίτλερ, αν σας δινόταν η ευκαιρία; Η απάντηση; Οι 14 στους 17 θα το έκαιγαν, οι 3 δε θα το έκαιγαν. Επομένως υπάρχουν βιβλία που θωρείτε πως είναι λογικό, πως πρέπει να καούν για κάποιον λόγο. Έτσι σκέφτονται όλοι όσοι το έχουν κάνει κατά καιρούς. "Μα, ο Χίτλερ είναι ο πιο μισητός άνθρωπος σε όλη την Ιστορία της Ανθρωπότητας!" "Ποιος θέλει να μάθει τη δική του εκδοχή;" "Θα το έκανα για να εξαφανίσω τα ίχνη του." Να λοιπόν τρεις καλοί λόγοι για να κάψει κανείς ένα βιβλίο. Ίσως αν ρωτούσαμε κάποιους από αυτούς που παρέδιδαν βιβλία στην πυρά εκείνη τη νύχτα του 1933 να είχαν τους δικούς τους λόγους να μας πουν. Τι λέτε; Συνεχίζουμε; Δείτε μια εικαστική εγκατάσταση της Marta Ninujin στο πλαίσιο της έκθεσης Documenta 14. Πατήστε στην εικόνα για να διαβάσετε για το έργο The Parthenon of Books.  Εντυπωσιακό, ε; Αλήθεια τι είδους βιβλία πιστεύετε πως λογοκρίνονται, απαγορεύονται ή καίγονται;
Είδαμε πως η τάξη σας έχει ως θέμα τον "Μικρό Πρίγκηπα" του Σαιντ Εξυπερύ. Θα πιστεύατε ποτέ πως έχει συμπεριληφθεί κάποτε σε λίστα με απαγορευμένα βιβλία; "Ο Μικρός Πρίγκιπας"; Γιατί;  Και ο "Μικρός Πρίγκιπας" και "Η Αλίκη στη Χώρα των θαυμάτων" και πιο πρόσφατα ο "Χάρυ Πότερ". Ο "Χάρυ Πότερ"; Γιατί; Στην πραγματικότητα αρκετά από τα βιβλία της Βιβλιοθήκης του Σχολείου κάποια στιγμή θεωρήθηκαν απαγορευμένα.  Τι λέτε συνεχίζουμε; Γνωρίζετε άλλες φορές που τα βιβλία παραδόθηκαν στην πυρά; Δείτε μερικές από αυτές εδώ. Στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερες. Μπορείτε να δείτε εδώ. Όλοι όσοι προσπάθησαν να κάψουν τα βιβλία ήταν γιατί θέλησαν να σβήσουν ένα κομμάτι της Ιστορίας έτσι ώστε τελικά σιγά σιγά να ξεχαστεί, να έρθει κάποτε μια γενιά που απλά δε θα γνωρίζει και δε θα μπορεί να μάθει από πουθενά. Ας επανέλθουμε στο βιβλίο του Χίτλερ. Αν εξαφανίζαμε όλα τα βιβλία του, που είναι κομμάτι της δικής του Ιστορίας αλλά και όλης της ανθρωπότητας, τι θα μπορούσε να συμβεί; Θα τον ξεχνούσαν όλοι...μα μήπως έτσι θα ξεχνούσαν κι όσους σκότωσε; Θα ξεχνούσαν τελικά και όλα όσα έκανε; Αν τον ξεχνούσαμε και δεν ξέραμε την Ιστορία, μπορεί κάποιοι να έκαναν ξανά τα ίδια εγκλήματα. Αν σβήναμε όλα όσα δε μας αρέσουν η μνήμη μας θα έμενε μισή. Μήπως τελικά θα πρέπει να θυμόμαστε; Και τα βιβλία υπάρχουν και για να μας θυμίζουν ακόμη και τα άσχημα. Αν ξέρουμε πώς σκεφτόταν ο Χίτλερ, θα μπορούμε να διδάξουμε στους ανθρώπους γι' αυτόν, να προσπαθήσουν να μην γίνουν σαν κι αυτό ποτέ. Κι αν κάποιοι προσπαθήσουν να τον μιμηθούν, οι άλλοι να τους σταματήσουν πριν γίνει κάποια μεγάλη καταστροφή ή ένας παγκόσμιος πόλεμος. Πριν κλείσουμε ας επαναλάβουμε την ερώτηση "Πόσοι από εσάς θα έκαιγαν το βιβλίο του Χίτλερ, αν τους δινόταν η ευκαιρία;" Κανένας! Προτεινόμενη ρουτίνα σκέψης, αν έχετε περισσότερο χρόνο I Used to Think...Now i Think  Ευχαριστούμε πολύ τους Βιβλιοφάγους στης Στ' γι' αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση και για τις εξαιρετικές προτάσεις τους σχετικά με το τί να κάνουμε με ένα βιβλίο που δε μας αρέσει και χαρίστε ένα βιβλίο σε όποιον αγαπάτε... ή σε όποιον "δεν χωνεύετε"...
Στην αρχή νομίζαμε ότι μιλούσε για τον σεισμό, γιατί η αλήθεια είναι πως όλα τα σχολεία στο Ηράκλειο είναι λίγο έως πολύ ταρακουνημένα φέτος. Διαβάζοντάς το όμως καταλάβαμε πως άλλο ταρακούνημα είναι αυτό... ένα ταρακούνημα που ονειρευόμαστε όλοι! Πατήστε πάνω στην εικόνα για να διαβάσετε περισσότερα για το βιβλίο της Άλκηστης Χαλικιά και της ΄Ιριδας Σαμαρτζή από τις εκδόσεις Ίκαρος.  Ξεκινήσαμε με δύο βίντεο για ορεκτικό. Ένα με σχολεία από όλον τον κόσμο. Είδαμε ομοιότητες και διαφορές. Παρατηρήσαμε και σχολιάσαμε τα κτίρια, τις σχολικές αίθουσες, τα έπιπλα, τα ρούχα, τα παιδιά, τους δασκάλους, το ύφος των ανθρώπων, τη στάση του σώματός τους, τις εκφράσεις τους.  "Τώρα με τον κορωνοϊό όλα τα σχολεία μοιάζουν, ακόμα περισσότερο από πριν. Όλοι έχουμε τα θρανία το ένα πίσω από το άλλο, όπως τα παλιά χρόνια". Ενδιαφέρον! Αλήθεια, εσείς πώς πιστεύετε ότι η πανδημία έχει επηρεάσει την εκπαίδευση σε όλον τον κόσμο; Ωστόσο ενώ στο βίντεο είδαμε σχολεία από την Ευρώπη, την Αφρική, την Ασία, παρατηρήσαμε πως δεν έχει σχεδόν καθόλου σχολεία από τις χώρες της Σκανδιναβικής Χερσονήσου. Πόλύ θα θέλαμε να δούμε κι ένα σχολείο από τη Φινλανδία, για την οποία έχουμε ακούσει και διαβάσει τόσα πολλά. Φύγαμε για Φινλανδία λοιπόν!  Σε τι μοιάζει και σε τι διαφέρει το δικό μας σχολείο από το σχολείο στη Φινλανδία; Σε τι μοιάζουν και σε τι διαφέρουν οι μαθητές; Πώς θα νιώθαμε αν πηγαίναμε σε ένα τέτοιο σχολείο; Πώς θα ένιωθε ένα παιδί από τη Φινλανδία αν ερχόταν στο δικό μας σχολείο; ΄Ωρα για το κύριο πιάτο!  Πώς νιώθει άραγε ο ήρωας σε ένα σχολείο κουτί; Πώς νιώθουμε εμείς σε ένα σχολείο κουτί; "Κυρία, η τηλεκπαίδευση είναι κουτί! Πολλά κουτιά μαζί το ένα πάνω στο άλλο μέσα σε ένα πιο μεγάλο κουτί!".  Τι θα κάνει άραγε ο ήρωας για να βγει από το αδιέξοδό του; Πριν γυρίσουμε σελίδα τον βοηθήσαμε λίγο να πάρει φόρα! Απλά κρατήσαμε ρυθμό! We will, we will rock you! Πάμε όλοι μαζί!  Κι αν μπορούσαμε στ' αλήθεια να ταρακουνήσουμε το σχολείο μας τι θα θέλαμε να πέσει κάτω; Οι μάσκες Τα self tests Η webex Τα άσχημα κτίρια Τα επικίδυνα κτίρια Τα βαρετά σχολικά βιβλία Τα βαρετά μαθήματα Οι καρέκλες και τα θρανία Οι καρέκλες και τα θρανία που δε με χωράνε Οι βαθμοί Τα διαγωνίσματα Το άγχος Τα σκουπίδια Ό,τι δε μας χρειάζεται Η Ιστορία Οι δάσκαλοι Το ότι δεν έχουμε καθόλου ελεύθερο χρόνο Το ότι κανένας μεγάλος δε μας ρωτάει τι θελουμε να μάθουμε και πώς! Το ότι έχουμε μόνο μια ώρα εικαστικά τη βδομάδα και φέτος δεν έχουμε θεατρολόγο Τι θα θέλαμε να μείνει ή να προστεθεί όταν θα πάψει το ταρακούνημα; Σύγχρονα και αντισεισμικά κτίρια Δωρεάν φαγητό για όλα τα παιδιά ή τουλάχιστον για τα πιο φτωχά Να παίρνουμε όλοι μαζί νόστιμο, ζεστό πρωινόσ το σχολείο Να μείνουν οι φίλοι μας Challenges με ανταμοιβές Να μην είναι υποχρεωτικό το μάθημα Να ξεκινάμε αργότερα το σχολείο Ο κάθε μαθητής να μαθαίνει ό,τι τον ενδιαφέρει Να έχει χαρά και καλές σχέσεις με τους δασκάλους Να υπάρχει περισσότερη βοήθεια για τα παιδιά που έρχονται από άλλες χώρες Να υπαρχουν παιχνίδια για να παίζουμε στα διαλείμματα Να επιτρέπονται τα κατοικίδια Να υπάρχουν υπολογιστές αλλά καινούριοι, όχι παμπάλαιοι Να υπάρχουν θρανία για την Ε' και στην Στ' που να χωράνε τα πιο ψηλά παιδιά. Ξέρουμε πως είναι τα κίτρινα για τους μεγαλύτερους αλλα εμείς δεν έχουμε στο σχολείο μας Να υπάρχουν γήπεδα για όλα τα αθλήματα και μπάλες Να αντικατασταθούν τα βιβλία από τάμπλετ και να μη χρειάζεται να κουβαλάμε τόσο βάρος. Να μπορούμε να ψάχνουμε μόνοι μας ό,τι θέλουμε να μάθουμε. Να μαθαίνουμε την Ιστορία με παραμύθια ή με ιστορίες των ανθρώπων που την έζησαν Καινούρια σχολικά βιβλία αλλα και στη Βιβλιοθήκη βιβλία για όλα τα ενδιαφέροντα Μεγάλες αυλές και χώροι για να φτιάχνουν τα παιδιά τους δικύς τους κήπους Δέντρα για να καθόμαστε στη σκιά τους Αιώρες και δεντρόσπιτα για να διαβάζουμε στα διαλείμματα Χώροι για επιτραπέζια παιχνίδια Να μαθαίνουμε κολύμπι στη θάλασσα που είναι κάτω από το σχολείο μας ή να έχουμε μια πισίνα στην ταράτσα Να μείνουν οι δάσκαλοι και οι δασκάλες Να έχουμε δική μας "τράπεζα" για να μαζεύουμε χρήματα για τις ανάγκες μας Να υπάρχει γήπεδο, πισίνα, γυμναστήριο, αποδυτήρια και χοροπηδοαίθουσα Να κάνουμε ταξίδια στον κόσμο με εικονική πραγματικότητα Να μαθαίνουμε μουσικά όργανα και να έχουμε ορχήστρα Να γίνονται τα μαθήματα στο σχολείο και να έχουμε ελεύθερο χρόνο Να έχουμε σχολικό λεωφορείο  Χωριστήκαμε σε ομάδες και σκεφτήκαμε πώς είναι το δικό μας ταρακουνημένο σχολείο. Ύστερα, η κάθε ομάδα με τον δικό της τρόπο, παρουσίασε τη δουλειά της. Άλλη με ζωγραφική, άλλη με θέατρο και παιχνίδι ρόλων, άλλη με ποίημα ή ζωγραφιά. Ξαφνιαστήκαμε που οι δάσκαλοι και οι δασκάλες είναι και στα υπέρ και στα κατά του σχολείου. Σταθήκαμε στη σελίδα του βιβλίου που ρωτάει τι κάνει έναν δάσκαλο ή μια δασκάλα ετυχισμένους και μετά από μια μεγάλη συζήτηση συνειδητοποιήσαμε πως πάντα σκεφτόμαστε τι θέλουν τα παιδιά, όμως ξέρουμε ελάχιστα για το τι κάνει έναν δάσκαλο ευτυχισμένο. Τι πιο απλό λοιπόν από το να τους ρωτήσουμε; Οι Βιβλιοθηκάριοι της Στ' οργάνωσαν ένα "στρογγυλό τραπέζι". Έφτιαξαν μια πρόσκληση με ένα ορθογραφικό λαθάκι...έτσι για να τους ταρακουνήσουν λιγάκι (έχετε δει δάσκαλο όταν βλέπει ορθογραφικό; μοιάζει σαν να τον χτυπάει το ρεύμα!)  Μια αντιπροσωπεία δασκάλων και η κυρία Χρύσα, η Διευθύντρια του σχολείου, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά τους και είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα και γονιμη συνάντηση. Τελικά δε μας χωρίζουν τόσα πολλά όσα νομίζαμε. Ακούστηκαν εξαιρετικές ιδέες που θα προσπαθήσουμε να υλοποιήσουμε και εξομολογήσεις που δεν περιμέναμε. Ε, λοιπόν δε θα το πιστέψετε αλλά ούτε στους δασκάλους αρέσουν οι βαθμοί. Δεν τρελαίνονται για τα σχολικά βιβλία αλλά λατρεύουν τα βιβλία της Βιβλιοθήκης. Θέλουν κι εκείνοι ανοιχτή Βιβλιοθήκη όλες τις ώρες αλλά είναι δύσκολο αυτό χωρίς μόνιμο Βιβλιοθηκονόμο. Θέλουν ανοιχτά σχολεία στην κοινότητα, καλύτερη συνεργασία με τους γονείς, θέλουν να βλέπουν τα παιδιά χαρούμενα, να πετυχαίνουν τους στόχους τους. Θέλουν κι εκείνοι χώρο και χρόνο όπως κι εμείς! Μακάρι να μπορούσαν να έρθουν περισσότερα παιδιά και περισσότεροι δάσκαλοι και δασκάλες αλλά δυστυχώς οι περιορισμοί λόγω covid δεν το επέτρεπαν. Μιλήσαμε αρκετά για τη Φινλανδία, το εκπαιδευτικό της σύστημα και τα σχολεία της. Στην Ελλάδα υπάρχουν λέτε τέτοια σχολεία; "Όχι, δεν υπάρχουν. Μπορεί να υπάρχουν ταρακουνημένες τάξεις, ταρακουνημένοι δάσκαλοι αλλά ολόκληρα ταρακουνημένα σχολεία όχι". Όχι, ε; Κι αν σας έλεγαν ότι υπάρχουν και μπορείτε να γνωρίσετε κάποια από αυτά;  Είδαμε με πολλή προσοχή τα συγκεκριμένα σχολεία. Συζητήσαμε για τα χαρακτηριστικά τους, τη φιλοσοφία τους. Τι ρόλο παίζουν οι γονείς, οι δάσκαλοι, η κοινότητα; Παρατηρήσαμε πως δεν υπάρχουν ταρακουνημένα Γυμνάσια ή Λύκεια. Γιατί άραγε; Μήπως γιατί "εκεί τα πράγματα είναι πιο σοβαρά;" Σίγουρα πάντως "κάποιοι γονείς θα αγχώνονταν αν το παιδί τους έκανε παρκούρ στο σχολείο. Θα φοβούνταν μη χτυπήσει". Κάποιοι άλλοι πάλι "δε θα άφηναν με τίποτα τα παιδιά τους να παίξουν με τις λάσπες μην τυχόν και αρρωστήσουν και θα τα έβαζαν με τους δασκάλους αν τα άφηναν". Από την άλλη σε ένα μικρό σχολείο όπως αυτό του Φρε "Η κοινότητα έχει μεγάλη δύναμη, γιατί όλοι γνωρίζονται με όλους και τα παιδιά και οι γονείς κι όταν ζητούν βοήθεια από το σχολείο οι γονείς τρέχουν. Εμείς όσες φορές προσπαθήσαμε να κάνουμε κάτι όλοι μαζί, ήρθαν ελάχιστοι". Χμ στο ταρακουνημένο σχολείο πάλι όλοι έβαλαν ένα χεράκι. Κι οι γονείς κι οι φίλοι κι οι φίλοι των φίλων. Και παιδιά ταρακουνημένα υπάρχουν; Τι λέτε; Κι αν υπάρχουν ταρακουνημενα παιδιά μήπως υπάρχουν και ταρακουνημενοι γονείς; Μοιάζει σαν το σχολείο να είναι ένα σύστημα που αποτελείται από μικρόμετρα συστήματα. Τι θα συμβεί άραγε αν ένα από αυτά ταρακουνηθεί; Τα ταρακουνημένα παιδιά είναι δημιουργικά. Εκεί που ο άλλοι γκρεμίζουν και καταστρέφουν εκείνα φτιάχνουν, βάφουν, καθαρίζουν, στολίζουν...όπως εμείς που ζωγραφίσαμε πάνω στις άσχημες λέξεις που είχαν γράψει στους εξωτερικούς τοίχους του σχολείου. Τα ταρακουνημένα παιδιά χρησιμοποιούν τις σούπερ δυνάμεις τους για να βοηθήσουν όσους έχουν ανάγκη. Έχουν τη δική τους άποψη και δεν παρασύρονται από άλλους. Βοηθούν τους δασκάλους να κάνουν μάθημα και διεκδικούν καλύτερο μάθημα και καλύτερο σχολείο. Τα ταρακουνημένα παιδιά βρίσκονται συνεχώς μπροστά από επιλογές. Κι επιλέγουν εκείνο που θεωρούν σωστό. Επιλέγουν ποιον λύκο θα ταϊσουν κάθε φορά. Αν δουν κάποιον που του κάνουν bullying δεν παιρνουν το μέρος του δυνατού αλλά και δε σιωπούν. Μιλούν αμέσως στους μεγάλους για να τους βοηθήσουν. Η αλήθεια είναι πως αυτό το βιβλίο θα θέλαμε να μας ταρακουνήσει για καιρό. Θα μπορούσαμε να συζητάμε για βδομάδες ακόμη. Χαρήκαμε , όχι μόνο την ανάγνωση του κειμένου της Άλκηστης Χαλικιά αλλά «διαβάσαμε» όπως πάντα και την εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή. Γραμμή, γραμμή, χρώμα το χρώμα, μοτίβο το μοτίβο. Η τελευταία εικόνα μας θύμισε πολύ την πρώτη, ίσως γιατί όσο καλό και επιτυχημένο κι αν είναι ένα ταρακούνημα έρχεται η στιγμή που χρειάζεται ένα καινούριο, γιατί το σχολείο πρέπει να αλλάζει μαζί με τις εποχές, με τα παιδιά, με τον κόσμο ολόκληρο. Ευχαριστούμε πολύ τους Βιβλιοθηκάριους της Στ' και τους Βιβλιοφάγυς της Ε' και της Στ' Τάξης, την κυρία Μαρία και την κυρία Ελευθερία για το ταρακούνημα... Και για επιδόρπιο...μια ταινία για έναν δάσκαλο που ταρακούνησε το σχολείο γερά...μη σας πούμε πως το ταρακουνάει ακόμη!   Οι Παρασκευές μας κυλάνε αλλιώτικα και πολύ μας αρέσει αυτό. Ισως γι' αυτό η κυρία Χρύσα, του Ολοήμερου, τις λέει Χαρασκευές! Είναι φορές που ολόκληρη η μέρα γυρίζει γύρω από ένα βιβλίο, ειδικά όταν το βιβλίο μας αρέσει πολύ και μας κάνει να ξεκαρδιζόμαστε στα γέλια. Αχ και να ξέρατε πόσο μας έχουν λείψει αυτά τα γέλια τα φαφούτικα, τα γάργαρα σαν τα κρύα τα νερά. Το θέμα μας λοιπόν σήμερα οι ψείρες! Πριν καν δούμε το εξώφυλλο, πριν ανοίξουμε το βιβλίο, μιλήσαμε για τα κατοικίδια ζώα και στα γνωστά κι αγαπημένα κίτρινα χαρτάκια (αναζητούμε χορηγό, γιατί τελειώνουν πολύ γρήγορα), γράψαμε ποιο είναι το αγαπημένο μας κατοικίδιο. Το ενδιαφέρον είναι πως δεν είχαμε περιορισμούς κι αφήσαμε τη φαντασία μας να πάρει φωτιά! Η δασκάλα είπε πως έτσι κάναμε Ορθογραφία, άσκηση γραπτού λόγου και γραμματική κι εκείνη έκανε λέει διαμορφωτική αξιολόγηση, αλλά αν ρωτήσετε εμάς ούτε που το καταλάβαμε τι είναι όλα ετούτα! Εμείς απλά βρίσκουμε πολύ όμορφο να μοιραζόμαστε τις σκέψεις και τις ιδέες μας. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να βλέπουμε πόσο διαφορετικά σκέφτεται ο καθένας μας. Ακόμη και κάποιοι που είχαν σκεφτεί τα ίδια ζώα, για παράδειγμα, τα είχαν επιλέξει για τελείως διαφορετικούς λόγους. Ακούστηκαν τα πάντα! Από χάμστερ και ψαράκια μέχρι δράκους και καμηλοπαρδάλεις! Κι ήρθε η ώρα για τον αγαπημένο μου μεζέ, ξέρετε εσείς, ξεκοκκάλισμα εξώφυλλου! Μιαμ μιαμ! Και το εξωφυλλο ης Χρύσας Σπυρίδωνος, όπως και όλη η εικονογράφηση, ήταν πολύ γευστικό και ζουμερό και εξόχως γαργαλιστικό τολμώ να πω! Μετά βαθιά ανάσα και βουτιά στο κείμενο της Κωνσταντίνας Αρμενιάκου που προκάλεσε αληθινή θύελλα γέλιων. ΄Οπως, όλοι παραδεχτήκαμε βέβαια, μας προκάλεσε και μια ελαφριά αίσθηση φαγούρας. Φυσικά δεν υπήρχε άνθρωπος που να μην έχει κολλήσει ψείρες και να μην έχει περάσει από το μαρτύριο του αηδιαστικού σαμπουάν και του ψειρόχτενου ή να μην τον έχουν κάνει οι ψείρες τους να ντραπεί και να αναρωτηθεί γιατί επέλεξαν το δικό του κεφάλι για να στήσουν το τσαρδί τους. Όμως τα παλιά χρόνια τα πράγματα ήταν ακόμη πιο δύσκολα, όπως μας περιέγραψε η δασκάλα, καθώς τα παιδιά έπρεπε να βάλουν μια απαίσια ψειρόσκονη στα μαλλιά τους και μετά να τα τυλίξουν με ένα μαντίλι, φακιόλι το έλεγαν, και να κοιμηθούν μ' αυτό. Α παπα!  Κι αφού διαβάσαμε το βιβλίο και το απολαύσαμε, είπαμε να γίνουμε για λίγο επιστήμονες και μελετητές και να αναζητήσουμε πληροφορίες για τις ψείρες. Μάθαμε τα πάντα για τον κύκλο της ζωής μιας ψείρας και συζητήσαμε για τα εφήμερα. Πώς είναι άραγε να κρατάει όλη σου η ζωή κάτι περισσότερο από μήνα; Εδώ κάπου χωρέσαμε και λίγα Μαθηματικά. Ο πολλαπλασιασμός μας απέδειξε πως η ψείρα και η μοναξιά δεν ταιριάζουν. Για πότε χτίζουν χωριά, πόλεις κι αποικίες ολόκληρες! Εντυπωσιαστήκαμε όταν διαπιστώσαμε πως πράγματα για τα οποία ήμαστε σίγουροι, δεν ίσχυαν. Ας πούμε οι ψείρες δεν έχουν φτερά. Δεν πετούν και δεν πηδούν από κεφάλι σε κεφάλι αλλά σέρνονται χάρη στα γαμψά τους νύχια που είναι φτιαγμένα για τις βοηθούν να ακροβατούν πάνω στις τρίχες. Αφήστε που η μεγαλύτερη σε μέγεθος δεν είναι η αρσενική, όπως νομίζαμε όλοι, αλλά η θηλυκή ψείρα και διαπιστώσαμε πως αυτό συμβαίνει και με άλλα ζώα ή έντομα. Συζητήσαμε για τις μεθόδους πρόληψης και θεραπείας και λίγο λίγο σαν να τις συμπαθήσαμε...αν όχι όλες τις ψείρες, τουλάχιστον τις δικές μας. Γίναμε καλλιτέχνες και σκιτσογράφοι και ζωγραφίσαμε τις δικές μας ψείρες, αρχικά στο σωστό τους μέγεθος και ύστερα κάτω από τον μεγεθυντικό φακό. Τι εντυπωσιακά φαίνονται όλα κάτω από έναν τέτοιο φακό! Φανταστείτε πόσο ενδιαφέρον είναι να βλέπεις τον μικρόκοσμο μέσα από τα πιο δυνατά μικροσκόπια! Φυσικά για τα σκίτσα μας αξιοποιήσαμε τόσο τις πληροφορίες που είχαμε συγκεντρώσει για τα χαρακτηριστικά της ψείρας όσο και το χιούμορ και τη φαντασία μας. Την ώρα της Θεατρικής Αγωγής χωριστήκαμε σε ψείρες και Μελίνες και κάναμε σπαρταριστούς διαλόγους μεταξύ μας! Άλλη μια γελωτοθύελλα και γελωτοθεραπεία! Κάπως έτσι εφτασε στο τέλος της κι αυτή Παρασκευή, η γνωστή πλέον ως Παρασκευή της Ψείρας.
|
2021-2022'Αλλη μια αλλόκοτη βιβλιοχρονιά με covid. Εμείς θα είματε εδώ να πασπαλίζουμε με αγάπη και βιβλία τις μέρες μας. Archives
May 2022
Categories |
RSS Feed
