|
Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου είναι κοντά και φέτος έχουμε διάθεση να ξεκινήσουμε, όχι με τον πόλεμο, αλλά με τις φωτεινές στιγμές που ξεπηδούν ακόμη και μέσα στην πιο μεγάλη φρίκη. Ξεκινήσαμε συζητώντας στο πλαίσιο της άγνωστης ορθογραφίας τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη. Πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας και η καθεμιά από εμάς τη φράση του συγγραφέα; Η ρουτίνα της δεκάλεπτης συζήτησης για ένα θέμα, είναι από τις αγαπημένες μας και ήταν αυτή που έδωσε την αφορμή για να ξετυλιχτεί το κουβάρι των αναγνώσεων.  Ξεκινήσαμε το αναγνωστικό μονοπάτι μας με το λιτό αλλά τόσο εύγλωττο εικονοβιβλίο "Ο Πόλεμος" των Ζουζέ Ζορζέ και Αντρέ Λετριά. Διόλου τυχαία πολυβραβευμένο. Μας έβαλε στο κλίμα του πολέμου, που θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε πόλεμος, αφού το πρόσωπό του δεν το βλέπουμε ποτέ ξεκάθαρα. Επιλέξαμε ωστόσο να είναι ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Βουτήξαμε "στην ομίχλη και στη σκόνη" των χρωμάτων και των γραμμών του και θυμηθήκαμε όσα είχαμε μάθει ως τώρα στην Ιστορία. Μελετήσαμε μια παρουσίαση για το διάστημα του μεσοπολέμου και διαβάσαμε αποσπάσματα από το βιβλίο γνώσεων "2194 ημέρες πολέμου" από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Μέσα από το μεστό κείμενο της Μαρίζας Ντεκάστρο αλλά και τις ζωντανές εικόνες του Αχιλλέα Ραζή κατανοήσαμε τι συνέβαινε το διάστημα από το 1918 ως το 1939 στη Γερμανία. Ποια ήταν η πολιτική κατάσταση στη χώρα; Τι βιβλία διάβαζε ο κόσμος; Τι μουσική άκουγε; Πώς η τεχνολογία εισέβαλε στα σπίτια; Ποιο γνωστό μας αυτοκίνητο κατασκευάστηκε με εντολή του Αδόλφου Χίτλερ; Ποιες σκιές εμφανίστηκαν πάνω από την Ευρώπη; Πόσα και ποια βιβλία θυσιάστηκαν στη μεγάλη καύση των βιβλίων και γιατί; Τι ήταν οι φυλετικοί Νόμοι της Νυρεμβέργης; Πώς αντιμετώπισε ο Χίτλερ τον "φυλετικά κατώτερο" Αφροαμερικανό Τζέσε Όουενς που κέρδισε τέσσερα χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου; Γιατί οι οι Γερμανοί ξεκίνησαν μια μεγάλη επιχείρηση αφαίρεσης 16.585 έργων τέχνης από τις κατεχόμενες χώρες; Ποια πραξικοπήματα και δικτατορίες ξέσπασαν και επιβλήθηκαν το 1936; Τι ήταν η Νύχτα των Κρυστάλλων που σκόρπισε τον τρόμο στους δρόμους της Γερμανίας τον Νοέμβριο του 1938; Τι έγραφε στο ημερολόγιό της η δεκατριάχρονη Άννα Φρανκ; Τι συνέβαινε στην Ελλάδα το ίδιο διάστημα;  Στη συνέχεια διαβάσαμε το βιβλίο της Κέλλυ Ματαθία Κόβο, μια αλληγορία για τους ανθρώπους που επιλέγουν συνειδητά να πάρουν θέση απέναντι στην αδικία και να αφήσουν το δικό τους στίγμα στην Ιστορία. Μια ιστορία θάρρους και φιλίας, μια οικογενειακή ιστορία όπως εκείνες που αναφέρονται ξανά και ξανά στα οικογενειακά τραπέζια, μας σημαδεύουν και μας ακολουθούν για όλη μας τη ζωή. Συζητήσαμε για την αλληγορία και για το πώς αποτέλεσε συχνά όπλο απέναντι στη λογοκρισία των απολυταρχικών καθεστώτων αλλά και μέσο ώστε να γίνει ένα μήνυμα κατανοητό και να φτάσει σε περισσότερους ανθρώπους.  Δυο οικογενειακες φωτογραφίες συνδέθηκαν στο νήμα των οικογενειακών ιστορίών. Και ποιος από εμάς δεν έχει αρκετές από αυτές, παλιότερα στα άλμπουμ και στις κορνίζες, σήμερα ξεχασμένες σε φακέλους στον υπολογιστή ή στην τηλεφωνική μας συσκευή. Οι οικογενειακές φωτογραφίες, αδιάψευστοι μάρτυρες των ιστοριών, αναμετριούνται με τον χρόνο και τις εποχές μέσα από τις απώλειες και τις αφίξεις. Δυο οικογένειες που συνδέουν τη γραμμή των προγόνων με εμείνη των απογόνων, που η συνέχειά τους θα είχε διακοπεί βίαια αν κάποιοι άνθρωποι: φίλοι, γνωστοί ή ξένοι δεν αναλάμβαναν με κίνδυνο της ζωής τους να υψώσουν το ηθικό τους ανάστημα απέναντι στο απόλυτο κακό και να αναλάβουν την ευθύνη "να σώσουν τον κόσμο" όπως έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης. Δεν ήταν πολύ διαφορετικά τα λόγια που χάραξαν στο δαχτυλίδι που δώρισαν στον ¨Όσκαρ Σίντλερ, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης, οι Εβραίοι που είχε σώσει από τα κρεματόρια. "Όταν σώζεις μια ζωή, σώζεις τον κόσμο ολόκληρο". Οι οικογενειακές φωτογραφίες μας ξεκλείδωσαν τις οικογενειακές τους ιστορίες. Η Ρεββέκα και ο Γιέχελ, ο Αβραάμ και η Φρίντα στο Μάτσανι της ορεινής Κορινθίας. Άλλαξαν ονόματα, άλλαξαν ζωές, έχασαν το σπίτι και τον τόπο τους αλλά κέρδισαν τη ζωή και το μέλλον των παιδιών τους και μια μεγάλη οικογένεια. που τη συνέδεε όχι το αίμα, αλλά η ψυχή, το ήθος και το ανθρώπινο μεγαλείο. Η ιστορία μιας οικογένειας Εβραίων που φυγαδεύτηκαν από την Αθήνα στο Μάτσανι, το σημερινό Κρυονέρι και η σωτηρία τους από ένα ολόκληρο χωριό είναι μια από τις πολλές ιστορίες σωτηρίας που γράφτηκαν στα χρόνια του Β'ΠΠ ανάμεσα στις γραμμές των διαταγών, των απαγορεύσεων και των διαγγελμάτων. Μας έδωσε την αφορμή να ερευνήσουμε, να συζητήσουμε να άρουμε πολλά στερεότυπα. Υπάρχουν στ' αλήθεια καλοί και κακοί άνθρωποι; Υπάρχουν "καλοί" άνθρωποι που κάνουν κακές επιλογές και το αντίστροφο; Μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει κάποιον κρίνοντας από τη θρησκεία, τη φυλή του, το χρώμα, την καταγωγή, τη θέση ή το παρελθόν του; Στο βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο είδαμε Έλληνες πατριώτες αλλά και δωσίλογους κουκουλοφόρους συνεργούς των Ναζί. Γνωρίσαμε Ορθόδοξους ιεράρχες που σώζουν Εβραίους, παιδιά που επιτίθενται σε ξένους κι αλλόθρησκους κι άλλα που παίζουν μαζί τους τσιλίκι στους δρόμους του χωριού. Είδαμε Γερμανούς που καίνε αχυρώνες και σπίτια, που σκοτώνουν ανθρώπους και άλλους που με κίνδυνο της ζωής τους σώζουν ζωές και χαρίζουν δεύτερες ευκαιρίες. Η εικονογράφηση της Χαράς Μαραντίδου ήταν εξίσου καθηλωτική με την ιστορία της Μαρίζας Ντεκάστρο. Τα παιδιά τα είπαν καλύτερα από εμάς...
Σταθήκαμε πολύ στη σκηνή που ο Γερμανός στρατιώτης μπήκε στο σπίτι και είδε την Κούλα άρρωστη, κουκουλωμένη στο κρεβάτι και τη μητέρα της να τη φροντίζει.  Τι ένιωθαν η Κούλα και η μητέρα της; Στο πλαίσιο της δημιουργικής γραφής γράψαμε την ιστορία από τη δική τους πλευρά. Κάποιοι την αφηγήθηκαν από την απόσταση του χρόνου και της ηλικίας, κάποιοι επέλεξαν να τη γράψουν σαν μαρτυρία και άλλοι σαν μια σελίδα από το ημερολόγιο της αφηγήτριας. Κι επειδή ξεπεράσαμε όλες και όλοι τον εαυτό μας και το χαρήκαμε, ο βαθμός δυσκολίας ανέβηκε! Δεν ήταν και τόσο δύσκολο να μιλήσουμε από την πλευρά της Ειρήνης ή της Κούλας. Γνωρίζαμε αρκετά γι'αυτές. Μπορούσαμε να μπούμε στη θέση τους να αφουγκραστούμε τις σκέψεις τους, να νιώσουμε τα συναισθήματά τους. θα ήταν το ίδιο αν μιλούσαμε από την πλευρά του Γερμανού στρατιώτη; Πόσο εύκολο είναι να μπεις στη θέση κάποιου που δεν γνωρίζεις καθόλου και που ίσως δεν συμπαθείς; Τι θα θέλαμε να μάθουμε γι' αυτόν; Σκεφτήκαμε ερωτήσεις που οι απαντήσεις τους θα μας βοηθούσαν να χτίσουμε τον χαρακτήρα του Γερμανού. Πώς ήταν άραγε να μεγαλώνεις στη Γερμανία στα χρόνια του Μεσοπολέμου; Μας βοήθησε πολύ να το καταλάβουμε η ταινία animation του Disney "Education fore Death".  Για μερικά λεπτά μείναμε σε σιωπή και προσπαθήσαμε ο καθένας και η καθεμιά να φανταστούν τον δικό τους Γερμανό. Άλλος πλούσιος κι άλλος φτωχός, μορφωμένος ή αμόρφωτος, κάτοικος μιας μεγάλης πόλης ή αγρότης σε ένα μακρινό χωριό μακριά από τα γεγονότα, οικογενειάρχης ή μόνος. Μιλήσαμε στη συνέχεια με τον διπλανό ή τη διπλανή μας. Πώς τον είχαν φανταστεί εκείνοι; Οι ήρωές μας ήταν τόσο όμοιοι και τόσο διαφορετικοί όσο κι εμείς. Κάποιοι πριν τον πόλεμο σπούδαζαν στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και ήταν συμφοιτητές με τον Χανς και τη Σόφι Σολ. Πολύ είχαν λυπηθεί για τον άδικο θάνατό τους. Άλλοι ήταν αγρότες, αγαπούσαν τη γη τους και δεν νοιάζονταν πολύ για όσα γίνονταν στις πόλεις μέχρι που ήρθε η ώρα να πάνε στον πόλεμο. Κάποιοι είχαν παρασυρθεί από τα λόγια του Χίτλερ στην αρχή, τον είχαν πιστέψει. Άλλοι πάλι είχαν καταλάβει από την πρώτη στιγμή πως ήταν δημαγωγός. Όλοι όμως, ανεξάρτητα από το αν άφησαν οικογένεια πίσω τους, αν είχαν παιδιά ή όχι, ένιωσαν μια ζεστασιά στο στήθος τους και μια ελπίδα να μεγαλώνει μέσα τους όταν ακούμπησαν το μέτωπο της Κούλας. Ούτε στιγμή δε δίστασαν να πάρουν την απόφαση να σώσουν την ίδια και τη μητέρα της. Χωριστήκαμε σε δυο ομάδες και αναλάβαμε να εκτελέσουμε δυο σημαντικές αποστολές. Η μια ήταν να σκηνοθετήσουμε δυο σκηνές από το βιβλίο και να τις παίξουμε στην τάξη. Η άλλη ήταν να φτιάξουμε με τα σώματά μας ένα ζωντανό γλυπτό, με αφορμή όλα όσα διαβάσαμε και συζητήσαμε, να το παρουσιάσουμε στα υπόλοιπα παιδιά κι εκείνα να προσπαθήσουν να το ερμηνεύσουν. Πόσο ενδιαφέρον είχε να δούμε πόσο ταυτίζονταν και πόσο απείχαν οι σκέψεις και οι προθέσεις του καλλιτέχνη από εκείνες του θεατή. Τελικά η τέχνη είναι προσωπική υπόθεση. Δείτε τα γλυπτά μας και προσπαθήστε να σκεφτείτε τι βλέπετε πριν διαβάσετε πώς σκεφτηκαμε εμείς για να τα φτιάξουμε.  Ξεκινώντας απο τα δεξιά της εικόνας: "Ο Χίτλερ πιστός στο όραμά του έχει το βλέμμα του στραμμένο μπροστά και αγνοεί πως πίσω του οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλον και δείχνουν αλληλεγγύη. Η Ειρήνη φροντίζει την κόρη της ενώ μια γυναίκα προσεύχεται ο Γερμανός να βρει τη δύναμη να κάνει στο σωστό. Στο αριστερό μέρος της εικόνας ένας άνθρωπος που δεν παίρνει θέση ούτε απέναντι στον Χίτλερ ούτε απέναντι στους ανθρώπους που αντιστέκονται. Είναι αμέτοχος και δείχνει προς μια κατεύθυνση που δεν αφορά κανέναν άλλον πέρα από τον εαυτό του."  "Η γλύπτρια παρατηρεί με προσοχή το έργο που μόλις ολοκλήρωσε: Ένας άνθρωπος είναι πεσμένος στο έδαφος, ανήμπορος. Μια γυναίκα τον σπρώχνει ελαφρά για να μπορέσει να σηκωθεί. Δυο άλλοι του δίνουν το χέρι και προσπαθούν να τον τραβήξουν. Πίσω τους δυο ακόμη άνθρωποι τοποθετούν τα χέρια στους ώμους των πρώτων γα να τους δώσουν κουράγιο...γιατί και οι βοηθοί χρειάζονται βοήθεια για να φτιάξουν μια αλυσίδα." Πώς θα αναπαριστούσε τα γλυπτά μας άραγε η ΑΙ; Της δώσαμε οδηγίες και ιδού τα αποτελέσματα! Ευχαριστούμε πολύ τον Δημήτρη Γραμμένο ερευνητή του ΙΤΕ, για την πολύτιμη βοήθειά του. Τέλος είδαμε και συζητήσαμε μια παρουσίαση για φωτεινές πράξεις απλών ανθρώπων που φώτισαν το σκοτάδι του πολέμου και έσωσαν από τον θάνατο ανθρώπους, τους έδωσαν την ευκαιρία να ανθίσουν και να καρπίσουν. 
0 Comments
Το πρώτο πράγμα που ρωτούν τα παιδιά του Νηπιαγωγείου, όταν επισκέπτονται το Βιβλιοδρόμιο, είναι αν το Βιβλιοφάγο δρακάκι μπορεί να πετάξει και αν μπορεί να βγάλει φωτιές από το στόμα του. Χρόνια τώρα τους εξηγούμε πως τα δρακάκια δε μεγαλώνουν όπως τα παιδιά. Χρειάζονται δεκάδες χρόνια, εκατοντάδες για να είναι έτοιμοι σωστοί δράκοι που κάνουν όλα όσα οι δράκοι κάνουν τέλος πάντων...
Το δρακάκι μας είναι ακόμα μικρό για να κάνει μεγάλα ταξίδια με τα φτερά του. Προς το παρόν ταξιδεύει περισσότερο με τον νου και την καρδιά του και κάνει ζέσταμα για την πρώτη του μεγάλη πτήση, Βέβαια, πέρυσι ξεκίνησε δειλά τα πρώτα του πετάγματα. Μέχρι την Κύπρο έφτασε και την Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Λευκωσίας, για να πάρει μια μεγάλη αγκαλιά από τους φίλους και τις φίλες του εκεί. Κι έπειτα στο Μιλάνο που επισκέφτηκε τη Biblioteca Calvairate, μια υπέροχη μικρή αλλά σπουδαία Βιβλιοθήκη, στο πλαίσiο του προγράμματος Awakenings: Teachers and Parents meet in the Library*. Φέτος ξεκίνησε από την Κοζάνη και την υπέροχη Κοβεντάρειο Βιβλιοθήκη όπου συμμετείχε στις εργασίες του Συνεδρίου της Ένωσης Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης. Η Κοβεντάρειος Βιβλιοθήκη θεωρείται μια από τις πιο σπουδαίες Βιβλιοθήκες της Ελλάδας. Με μεγάλη Ιστορία που ξεκινά από τον 17ο αιώνα, με ένα εξαιρετικό αρχείο αλλά κυρίως με ανθρώπους που την αγαπούν και τη στηρίζουν. Στη διάρκεια τωμ Πανελλαδικών έμεινε, όπως πάντα, ανοιχτή για να μπορούν να διαβάσουν οι μαθητές της Γ' Λυκείου σε ένα ήρεμο περιβάλλον κι εκείνοι της το ανταπέδωσαν με τον τρόπο τους: συμμετείχαν στο trailer του Συνεδρίου ενώ οι μικρότεροι χάρισαν μια υπέροχη μουσική εισαγωγή στο δείπνο που διοργανώθηκε στο φουαγιέ της Βιβλιοθήκης για τους καλεσμένους της. Πολύτιμη στιγμή η ξενάγησή μας στα έργα της καρδιάς και των χεριών του Διονύση Βαλάση από την κυρία Ζωή Βαλάση του "Τεσσεροφυλλιού" και του "Βιβλόδεντρου" που μας χάρισε λίγο από το φως της!
Αν έχεις έναν κήπο και μια Βιβλιοθήκη, τότε έχεις όλα όσα χρειάζονται, έλεγε ο Κικέρων. Δείτε τον υπέροχο, πεντακάθαρο πάρκο που βρίκεται στην είσοδο της Βιβλιοθήκης και προσφέρει το κάδρο στα μεγάλα της παράθυρα για να ξεκουράζεται η ματιά όταν σηκώνεται από το βιβλίο, για να ηρεμεί ο νους και η ψυχή. Είμαστε σίγουροι πως θα πιστέψετε πως εκεί στην Κοζάνη έχουν πραγματικά όλα όσα χρειάζονται. Έτσι νομίζαμε κι εμείς...
Να όμως που διαψευστήκαμε, γιατί μπορεί να έχουν ένα υπέροχο κτίριο που θα μπορούσε καλλιστα να βρίσκεται σε μια σκανδιναβική πόλη με παραδοση στις Βιβλιοθήκες αλλά λείπει το πιο σημαντικό …οι Βιβλιοθηκονόμοι!
Πέντε μόλις άνθρωποι καταβάλλουν καθημερινά υπεράνθρωπες προσπάθειες για να είναι εύπλοη και καλοτάξιδη η Βιβλιοθηκη τους μα είναι λίγοι μπροστά στα προβλήματα και τον όγκο της δουλειάς που έχουν να διαχειριστούν. Δεν μπορέσαμε να μη σκεφτούμε το παράρτημα της κατά πολύ μικρότερης περιφερειακής Βιβλιοθήκης που επισκεφτήκαμε στο Μιλανο, στο πλαίσιο του The Europe Challenge, που απασχολούσε οχτώ μόνιμους βιβλιοθηκονόμους και πάλι δεν έφταναν… Πόσο κρίμα! Για τις Βιβλιοθήκες, Δημοτικές, Δημόσιες και Σχολικές που θα έπρεπε να αποτελούν προτεραιότητα και επένδυση, όσο και για τους επιστήμονες Βιβλιοθηκονόμους που στερούνται τη δυνατότητα να εργάζονται στο φυσικό τους χώρο και στο αντικείμενο που σπούδασαν. Στον φίλο ή στη φίλη Βιβλιοφάγο που ονειρεύεται να γίνει Βιβλιοθηκονόμος όταν μεγαλώσει αλλά και σε όλους και όλες εσάς που τυχαίνει να διαβάζετε αυτή την ανάρτηση, θα προτείναμε να πατήσει στην εικόνα και να ακούσει τις αγωνίες και τους προβληματισμούς της Ρέας Ροβόλα, μιας νεαρής βιβλιοθηκονόμου. Στο 05. 05. 00. 
Στο 07,35.46 μπορείτε να παρακολουθήσετε την ενότητα για τις Σχολικές Βιβλιοθηκες που συμμετείχαμε εμείς. Η εισήγηση του Βιβλιοδρόμιου στο 8.13.01 ακριβώς.
Κλείνουμε το πρώτο οδοιπορικό της χρονιάς με την ευχή και την ελπίδα οι Βιβλιοθήκες να έχουν την τύχη που τους αξίζει. Μια Βιβλιοθήκη, σε όποια κατηγορία και αν ανήκει δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς Βιβλιοθηκονόμους και βιβλία.
Δυστυχώς στην Ελλάδα οι Σχολικές Βιβλιοθήκες δίνουν άνισο αγώνα για την εξασφάλιση πόρων. Όσο για την ύπαρξη σχολικού Βιβλιοθηκονόμου, δεν υπάρχει ούτε καν στο πιο αισιόδοξο σενάριο. Κρίμα, γιατί η εμπειρία μας όλα αυτά τα χρόνια και η συνεργασία μας με διαφορετικές Βιβλιοθήκες, μας έχει αποδείξει πως δεν μπορεί να υπάρχει Σχολική Βιβλιοθήκη χωρίς Βιβλιοθηκονόμο αλλα΄και Βιβλιοθήκη που να απευθύνεται σε παιδιά που να μην έχει ως συνοδοιπόρο έναν ή μία παιδαγωγό. Στην επιστροφή μας περίμενε και μια μικρή έκπληξη! Περνώντας από τη βροχερή Θεσσαλονίκη η Αναστασία Γρηγοριάδου μας τσάκωσε και μας www.ertecho.gr/radio/958fm/show/kalimera/podcast/785668/eleytheria-kaloudi-kalimera-958fm-18-septemvriou-2024/?fbclid=IwY2xjawFdyeFleHRuA2FlbQIxMAABHQ4OihyUfPeNBafm-aKwFqWgth_Mu4UF8x-tQ2CDZ4A01tSETrIIfXLlEg_aem_KGZhyoMb0fdb4PyEfik13Aκάλεσε στην αγαπημένη μας εκπομπή στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ3. Είπαμε την "Καλημέρα" μας μαζί! Τι όμορφα που συναντιούνται οι άνθρωποι.... Μπορείτε να ακούσετε την εκπομπή κι εσείς πατώντας πάνω στην εικόνα. 
|
Βιβλιοφάγο ΔρακάκιΣυνεχίζουμε να διαβάζουμε μαζί, σιωπηλά και μεγαλόφωνα, και να μοιραζόμαστε σκέψεις, ιδέες, αναγνώσεις, δράσεις ...για δέκατη τέταρτη χρονιά! 
ArchivesCategories |
RSS Feed
